
Жәңгірұлы Тәуке хан (1635-1715) – Қазақ хандығының ханы, Салқам Жәңгір ханның баласы. Шешесі – қалмақтың хошоуыт тайпасының билеушісі Күнделен-тайшының қызы. Мұрагерлік жолмен Қазақ хандығының билік тізгінін қолға алған кезде (1680ж.) Тәуке ел ағасы жасына келіп ақыл тоқтатқан, мемлекет ісіне араласып, мол тәжірибе жинақтаған білікті жан болатын. Сондықтан да ол таққа отырып, әке ісін алға жалғап, оның саясатын жүргізгенімен, оны жүзеге асыруға келгенде бұрынғы сүрлеумен кетпей, өзіндік жаңа жолмен жүрді. Тәукені өзге қазақ хандарынан ерекшелеп, оның шын мәнінде көреген басшы, ақылды реформатор екенін танытанын қасиеті де осы өзіндік жолмен жүруінде. Бұл ретте ол ұлы бабасы Қасым ханға қарай бейімделеді.[1][2]
Тәуке хан
Ол алғашқы дәуірдегі Пятис деген теңіздің қалдығы болып есептеледі.Соңғы кезде Балқаш көлінің деңгейі 2 м-ге төмендеп кетті.Балқаш көне түркі тілінде «балшық», «балық» деген мағынаны білдірген. Ұзынарал бұғазы Сары-Есік пен Балқашты байланыстырады. Себебі көлге негізгі суды Іле өзені құяды. Іле-жетісу аймағындағы ең ірі өзеннің бірі. Мұнда балықтың сазан, көксерке, ақбалық, ақмарқа, т.б. 12 түрі кездеседі.