Ислам дінін таратуда өлшеусіз еңбек еткен тұлғалар көп болған. Солардың ішінде халық арасында танымал Досжан ишан (1815 –1890 жж.) да бар.
Досжан 1831 жылы, яғни он алты жасында бірінші рет Меккеге қажылыққа барған. 1832 жылы Меккеден 17 жасында жас хазірет деген атпен Құран-кәрімді, мұқтасарды тауысып, жатқа оқитын болып елге оралады.
Ағартушылық саладағы ең алғаш салдырған мешіті Ақтөбе өңіріне қарайтын Сам құмының етегіндегі Тасастау қайнар маңындағы Қарашың деген жерде екен. Кердері Әбубәкірдің жырында осы өңірде Досжан ишанның мешітінде сандаған шәкірт білім алды деп көрсетіледі.
Мәшһүр-Жүсіп Көпеев 1850-60 жылдары қажылыққа барған қазақтарды атаған кезде Досжанды «Халфе» деп көрсетеді. Софылықта бұлай деп ірі шайхтың өзі отырған жерінен шеткері аймақтағы көмекшісін айтады. Ендеше Қарашың мешіті Бұхар мешіт-медреселері сияқты таза софылық үлгідегі қадыми орталық болған деу керек.
Адам мен табиғат әрқашанда егіз. Табиғатты қорғаушың, асыраушың деуге болады. Табиғат, Жер Ана, Отан, Туған жер, Атамекен деген құлаққа жылы естіліп, жүрекке шаттық сезім ұялататын ұлы да қасиетті, бір-бірімен мағыналық мазмұны бай сөздер. Табиғат пен Жер Ананы сүйе білу, оны аялау адамның азаматтық борышы. Өзіміз күнде көріп жүрген салақтық пен немкеттілік те табиғатты бүлдіреді екен. Саяхатқа шыққанда немесе демалып отырған жерге қалдыра салатын әр түрлі қалдықтар суды ластайды. Сөйтіп, табиғатты бүлдіретін өзіміз екенбіз. Адам табиғатсыз өмір сүре алмайды. Елді мекен маңындағы ағаштардың кесілуі, бұлақ көздері мен өзендердің ластануы, кейбір аңдар мен құстардың жойылуы бұл табиғатты жоюдың бірі. Табиғат – бүкіл тіршілік атауының алтын ұясы және аялы бесігі, құтты қонысы мен өсіп-өнер мекені. Табиғат – адамға қажет баға жетпес байлық, ырыс пен мол қазынаның қайнар көзі Табиғат адам өмірінің барлық қажетін толық өтей алу үшін ол міндетті түрде ештеңемен былғанып уланбауы тиіс. Адам өзінің де, табиғаттың да досы, санасыз іс-әрекет жасаса, жауы бола алады. А табиғаттың ең ұлы перзенті болумен бірге ең ұлы қамқоршысы екенін ешқашан естен шығармауымыз керек. Табиғат адам бойына шабыт, көңіліне қуат, сезіміне сұлулық пен сағыныш ұялатады. Адам бойына адамгершілік қасиеттерді қалыптастыратын мол тәрбие көзі. Адам табиғатқа мейірімділікпен, сүйіспеншілікпен, қамқорлықпен қарап, үйлесімділік сақталғанда, а үшін табиғат – кең сарай мәңгі тозбас құтты қоныс болатынын ешқашан ұмытпайық!
Махаббат ата-аналар мен балалар пайда болды қашан пайда болды және жер.Бұл махаббат ата-аналар мен балалар арасындағы ерекше.Ешкім ешқашан сені қатты емес полюбит ретінде ата-аналар,олар қасиетті.әлемде табуға болады нәрсе емес.ата-аналар ешқашан және ешкім алмастыра алады,бере алмайды сол махаббат оны берді саған ата-аналар.олар үлкен қиындықпен біз ростили,бізге жаман болды немесе біз жібермейтін біздің тілектеріңізді білдіруді сұраймын. Енді біз өсе ,ата-аналар айналып, ескі және мұқтаж біздің қолдау мен қамқорлық. Біз олар туралы қамқорлық, өйткені, сондықтан олар заботились біз туралы Керек бағалаймыз және сүю, өз ата-анасының,өйткені олардың орнын ешкім баса алмайды
Досжан 1831 жылы, яғни он алты жасында бірінші рет Меккеге қажылыққа барған. 1832 жылы Меккеден 17 жасында жас хазірет деген атпен Құран-кәрімді, мұқтасарды тауысып, жатқа оқитын болып елге оралады.
Ағартушылық саладағы ең алғаш салдырған мешіті Ақтөбе өңіріне қарайтын Сам құмының етегіндегі Тасастау қайнар маңындағы Қарашың деген жерде екен. Кердері Әбубәкірдің жырында осы өңірде Досжан ишанның мешітінде сандаған шәкірт білім алды деп көрсетіледі.
Мәшһүр-Жүсіп Көпеев 1850-60 жылдары қажылыққа барған қазақтарды атаған кезде Досжанды «Халфе» деп көрсетеді. Софылықта бұлай деп ірі шайхтың өзі отырған жерінен шеткері аймақтағы көмекшісін айтады. Ендеше Қарашың мешіті Бұхар мешіт-медреселері сияқты таза софылық үлгідегі қадыми орталық болған деу керек.