Ақтамберді Сарыұлы (1675, қазіргі Оңтүстік Қазақстан, Қаратау, — 1768 — қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Абай ауданы Жүрекжота мекені)[1] — жырау, қолбасы, қазақтың көне жыраулық мектебінің белді өкілі, дипломат. Найман тайпасының қаракерей руының сыбан тармағынан[2].
“Он екіде аттанып, қылыш ілдім білекке” дегеніне қарағанда күреске ерте араласқан жауынгер жырау санатына жатады. Тұрмыстың қыр-сырын, отбасы, елдік, ерлік, жер мәселелерін жырларында жақсы бейнелейді. Қысқа нақыл, шешен сөздердің шебері. 1742 жылы Орта жүз ру басшыларының Орынборда ант беру жиналысына өкіл болды. 1738 — 1752 жылдары қазақ-қалмақтың қанды қақтығыстарының барлығына дерлік қатысқан. “Ақтабан шұбырынды” оқиғасының зұлмат қан кешуін бастан өткерген. Ес білгеннен бастап 70 жыл бойы ат үстінен түспей, елі мен жерін қорғаған қас батыр, айтулы шешен, қабырғалы би, атақты жырау. Қазақ жауынгерлерінің азаттық, құлдық жөніндегі түсініктері, көшпелі халықтың тыныс-тіршілігі, болашаққа деген сенімі, адалдық-жауыздық, қиянат, әділетсіздік хақындағы таным-түсініктері Ақтамберді талғамынан өтіп жыр-толғауға айналған.
Объяснение:
Ораздың қысқы соғымы - қоян ғана. Оның үйі қоянды көбінесе сорпа қылып емес, бәліш жасап жейді. Сол үйде үлкен қара таба болады. Ораздың әйелі бәлішті осы қара табаға толтыра жасайды. үлкендігіне кісінің құлашы әрең жетерліктей зор бәліштің ішіне қоянның етіне араластыра картоп та салынады. бір бәліш екі үйдің жанын лық тойғызады. ораз - әңгімешіл адам. оның айтуынша, әкесі қаша да аңшы екен. ес білгелі әкесінің қасына еріп, аңшылықты кәсіп еткен. оның аң аулауға қатысты әңгімелері көп. оның әңгімелері балалар үшін қызық. ораз аңнан қайтса, жұрт оның әңгіме-кеңесін тыңдауға жиналады. аңшылық туралы әңгімелерінің арты күнкөріске келіп соғады. ауылда кім көп, кедей көп. олардың бәрінің қолынан аңшылық келе бермейді… - жасағанның бергеніне шүкіршілік, - дейді ораз, маған байлық біткен жоқ. бірақ аңшылықтың арқасында ешкімге телмірген жоқпын.