1. Заттың атын білдіріп, кім? не? деген сұраққа жауап беретін сөздер *зат есім* деп аталады. Зат есімдердің соңғы дыбысына сәйкес көптік жалғаулары жалғанады. Дауысты дыбыстар және -р, -у, -й дыбыстарыан соң -лар, -лер жалғаулары жалғанады. -з, -ж, л, -м, -н, -ң нан кейін -дар, -дер жалғанады. ————————- Зат есімнің септік жалғаулары арқылы өзгеруін *зат есімнің септелуі* дейді. ———————— Жалқы есім — жеке заттың, құбылыстың атауы болатын сөз, сөз тіркесі. Жалқы есімге адам аттары (антропонимдер), географиялық атаулар (топонимдер), діни атаулар (теонимдер), жануарлар атаулары (зоонимдер), аспан денелерінің атаулары (астронимдер), тарихи уақиғалармен байланысты мезгіл атаулары (хрононимдер), рухани нысандар атаулары (идеонимдер) т. б. жатады. ———————- Жалпы есім— бірыңғай заттар мен құбылыстардың жинақты атауларын білдіретін зат есімдер: адам, қала, өзен, көл, сағат, отын, су, сана.
Атау:Айтқан,
Ілік:Айтқанның,
Барыс:Айтқанға,
Табыс:Айтқанды
Жатыс:Айтқанда
Шығыс:Айтқаннан
Көмектес:Айтқанмен
2) Білетін
Білетіннің
Білетінге
Білетінді
Білетінде
Білетіннен
Білетінмен
3)салған
салғанның
салғанға
салғанды
салғанда
салғаннан
салғанмен
4)Ойлайтын
Ойлайтынның
Ойлайтынға
Ойлайтынды
Ойлайтында
Ойлайтыннан
Ойлайтынмен
5)Жүргізетін
Жүргізетіннің
Жүргізетінге
Жүргізетінді
Жүргізетінде
Жүргізетіннен
Жгргізетінмен
6)Баяндайтын
Баяндайтынның
Баяндайтынға
Баяндайтынды
Баяндайтында
Баяндайтыннан
Баяндайтынмен