ПОМАГИТЕ АЗАҚ ТІЛІ :( 2-тоқсан Қазақ тілі 5-сынып
Тоқсандық жиынтық бағалау
1. Лексикология нені зерттейді?
А. Тілдің сөздік қоры мен сөздік құрамын зерттейді.
Б. Жалпы сөздерді зерттейді.
С. Сөздердің байланысын зерттейді.
Д. Дыбыстарды зерттейді.
2. Негізгі сөздік қорға жататын сөзді табыңыз.
А. Ғаламтор
Б. Орамжапырақ
С. Құлын
Д. Көзілдірік
3. Cөздің лексикалық мағынасына қарай қандай түрлері бар?
А. Дауысты, дауыссыз дыбыстар
Б. Тұрақты тіркестер
С. Сөз тіркестері
Д. Тура және ауыспалы мағынасы
4. Тура мағыналы сөзді табыңыз.
А. Терең ой
Б. Майлы дастархан
С. Сыр шерту
Д. Ашық терезе
5. Ауыспалы мағынадағы сөзді табыңыз.
А. Шалғай ауыл
2 из 5
Б. Құрғақ сөз
С. Кең сынып
Д. Ақ қар
6. Омоним бола алатын сөзді табыңыз.
А. Қағаз
Б. Кітап
С. Оқулық
Д. Бет
7. Мақалдардан антоним сөзді табыңыз.
А.Ер мойнынан қыл арқан шірімес
Б. Бала бал арасын тамашалады.
С. Көз-қорқақ, қол –батыр.
Д. Ол тартпаның тұтқасын тартты.
8. Антонимдес сөз тіркесін табыңыз.
А. Ала жаздай, қыс бойы
Б. Кең дала, айдын көл
С. Денсаулығы жоқ, ақшасы бар
Д. Асқар тау, телегей теңіз
9. Синоним емес қатарды табыңыз.
А. Байсалды, байыпты
Б. Шалғай, қашық
С. Сәт, мезет
Д. Бұлыңғыр, ескі
10. Қызылмен жазылған сөз қандай сөздің орнына жұмсалып тұр.
Оның қорасында бес-алты тұяғы бар.
3 из 5
А. Мал
Б. Байлық
С. Тауық
Д. Аяқ
11. Екі сыңары да кірме сөзден болған сөзді табыңыз.
А. Оқу-білім
Б. Тарс-тұрс
С. Азды-көпті
Д. Хат-хабар
12. Кірме сөзге тән анықтаманы табыңыз.
А. Екі сөздің бірігуі арқылы жасалған сөз.
Б. Басқа тілден енген сөздер.
С. Мағыналары жағынан бір-біріне жуық сөздер.
Д. Айтылуы,жазылуы бір сөздер.
13.Мағыналары қарама-қарсы сөздерді табыңыз.
А.Ол мейрамдарда көрші -қолаңдарды аралап кетеді.
Б. Кең зал ығы-жығы.
С. Ол судың ыстық-суығына қарамастан қотарып салды.
14. Қызылмен жазылған сөздердің мағыналық түрін ажыратыңыз.
Айналайын қарағым. Бетіңе келмес қарағым.
А. Синоним
4 из 5
Б. Антоним
С. Тура мағына
Д. Омоним
15. « Әуес» сөзінің мағынасын табыңыз.
А. Жалтақтау, мадақтау
Б. Армандау,жек көру
С. Құмар, үйір
Д. Сыйлау, құрметтеу
16. «Қой аузынан шөп алмас» тіркесінің антонимін табыңыз.
А. Тентек
Б. Момын
С. Ақылды
Д. Баяу
17. «Санын соғу» тұрақты тіркесінің синонимін табыңыз.
А. Шаттану
Б. Өкіну
С. Қобалжу
Д. Алаңдамау
18. Мағыналары бір-біріне жақын, бірақ әр түрлі дыбысталып айтылатын сөздер қалай аталады.
А. Синонимдер
Б. Антонимдер
С. Көп мағыналы сөздер
Д. Тура мағынасындағы сөздер
19. Сын есімдерден болған синонимдерді табыңыз.
А. Оң, сәлемдесу, түр, түс
Б. Тез, амандасу салмақты, шапшаң
С. Салмақты, сабырлы, байыпты, ұстамды
Д. Түс, келбет, пішін, рең, дидар
5 из 5
20. Орыс тілінен енген кірме сөзді табыңыз
А. Мұғалім, жәдігер, айна
Б. Кәмпит, сөмке, кәрзеңке
С. Кереует,бақыт,дос
Д. Диктант, пима, ұлыс
Тілім өшсе менде бірге өшемін, тілім өссе менде бірге өсемін» деп Әбділдә Тәжібаев атамыз айтқандай, тіл – біздің байлығымыз, қазынамыз. Халық тілімен бай, дінімен бай. Қазақстан мемлекеті өз тәуелсіздігін алып, егеменді ел болғалы қазақ тілінің мәртебесі көтерілді. Әрине қуанамыз. Бірақ, мемлекетімізде тұратын қазақтар саны еліміздің 60 пайызын құраса да әлі таза қазақша сөйлей алмай келеді. Шынымен, бұл менің жүрегімді ауыртады, алаңдатады. Қазақ тілін оқытуда көп жоспарлар қолға алынып, жүзеге асып жатыр. Мемлекеттік тілді меңгерту жолында қаншама ғалымдар мен ұстаздар маңдай терін төгіп, тілді меңгертудің сан қырлы әдістемелері мен озық технологияларын жасап жатыр. Осыған қарамастан тілді меңгерту баяу жүзеге асып жатқандай ма, қалай?
«Оқу инемен құдық қазғандай» деп тілді меңгерту ұстаздан тамшыдан көл жасағандай үздіксіз ізденісті, үлкен қайратпен жұмыс жасауды талап етеді. Сол үшін еңбек етіп жатырмыз да. Бірақ, менің ойымша, тілді үйрену, мемлекеттік тілде таза сөйлеу әр адамның жеке басына байланысты. Әр адамның Отанға, еліне, жеріне деген патриоттық сезімі болып, мемлекеттік тілге деген мәртебесі болса ғана қазақ тілін үйреніп, меңгере алады деп ойлаймын.