Тапсырмалар: 1) Мәтіннен тірек сөздерді анықтап
алыңыз / определите опорные слова
с текста.
2) Мәтіннің негізгі ойын жазыңыз /
напишите главную мысль текста.
3) Мәтінге ат қойыңыз / поставьте
название к тексту.
Отырар – шамамен V ғасырда белгілі бола бастаған қала . Тарихи жазбалар авторларының айтуынша , ежелден бері Отырардағы кітапхананың даңқы жер жарған екен . Мұнда қой терісімен қапталған қыпшақтар шежіресі , араб дастандары , теріге жазылған кітаптар , балық қабыршақтарымен безендірілген үнді дастандары , мұсылмандар мен христиандардың өсиеттері , көркем және ғылыми кітаптар , өлеңдер жинақтары , саяхатшылардың жазбалары , діни әрі өте көне әдебиеттер әлемнің әр түкпірінен әкелінген деседі . Ғалымдардың айтуынша , кітапхана қорында бабылдықтардың қыштан күйдірілген тас кітаптарынан бастап , түркі , парсы , қытай , грек , еуропалық тілдердегі кітаптар болуы әбден мүмкін . Ал ғұндардың өздері өз тілінде жазбалар қалдырып , географиялық карта сызған деседі . Бұл кітапханада ежелгі сына жазуымен жазылған туындылар мен папирус орама қағаздарынан бастап , ортағасырлық Еуропа , Араб және Қытайдың көрнекті ғалымдарының шығармаларына дейін жинақталыпты . Ғасырлар бойы кітаптар қоры әлемнің әр түкпірінен мыңдаған әдебиеттермен толықтырылды . ХІІ ғасырдың аяғында Отырар кітапханасы атақты Александрия кітапханасынан кейінгі ең ірі кітапханаға айналды дейді көне шежірешілер . Бұхар тарихшысы Рузбейханның мәлімдеуіне қарағанда , Отырардың қолжазба кітаптары Сығанаққа дейін таратылған . ( 149 сөз )
Менің теңізге бірінші сапарым. Алты жасымда ата-анаммен бірге теңізге бардым. Біз ұзақ уақыт бойы пойызда жүрдік, содан кейін автобуста, ақырында Евпаторияға қол жеткіздік. Бұл Қырымдағы теңіз қалашығы, таулар мен ормандарсыз. Климат дала аймағына жақын, сондай-ақ жаңбыр аз және құрғақ шөлейт. Ағаштар сирек кездеседі, бұталар көп өседі.
Теңіз мені сұлулығымен, өлшемдерімен, әсіресе, түстердің реңімен таң қалдырды. Ол әрдайым әртүрлі. Таңертең күн көтерілгенде, ол күн сәулесінде қызғылт. Барлық Радуга түстерімен құйылады және кішкентай барашкалар толқынмен жүгіреді. Пушкиннің ертегісі сияқты жарты күн бойы" ол ойналды", үлкен толқындар жағаға шығып, қайтадан теңізге кетті. "Мүмкін шторму!"- жергілікті тұрғындар ескертіліп, дұрыс болды. Жүздеген құстар жағаға ұшып шығып, жағымсыз дауыспен айқайлады. Мұнда ақ шағалалар да балық іздеуде жүрді,және құмда бірдеңе жинастырды. Біз оларды бөлкемен тамақтандырдық, олар тұмсыққа алып, жаққа кетті. Теңіз тек бұрынғы жасыл түсті қара түске айналды. Жаңбыр шелек сияқты және тез аяқталды. Сол жерде күн шығып, сорылды. Және тағы да көк, жарқын түсті теңіз.
Содан бері теңізді жақсы көрдім. Осы сапардан кейін мен теңізде бірнеше рет болдым, бірақ алғашқы әсерім менің өмірімде есте қалды.
Перевод: Моя первая поездка на море.Когда мне было шесть лет, я впервые с родителями поехала на море. Мы долго ехали на поезде, потом на автобусе и ,наконец-то, добрались до Евпатории. Это приморский городок в Крыму, без гор и лесов. Климат ближе к зоне степей, также мало дождей и дуют суховеи. Редко встречаются деревья, больше растут кустарники.
Море поразило меня своей красотой, размерами и, особенно, оттенками цветов. Оно всегда разное. Утром, когда восходит солнце, оно розоватое в лучах солнца. Переливается всеми цветами радуги, и маленькие барашки бегают по волнам. В полдень, как в сказке Пушкина, «оно разыгралось», огромные волны бросались на берег и снова уходили в море. «Быть шторму!»-предупреждали местные жители и оказались правы. Сотни птиц слетелись на берег и кричали неприятными голосами. Здесь ходили и белоснежные чайки в поисках рыбы, и гордые бакланы что-то собирали на песке. Мы их покормили булочкой, которую они, взяв в клюв, уходили в сторонку. Море только что бывшее зелёного оттенка превратилось в чёрное. Полил дождь как из ведра и быстро закончился. Тут же выскочило и засияло солнышко. И вновь море голубого, яркого цвета.
С тех пор я полюбила море. После этой поездки я не раз была на море, но первые впечатления мне запомнились на всю мою жизнь