Берілген мәтіннен термин сөздер мен кәсіби сөздерді теріп жазыңыз және
мағынасын түсіндіріңіз.
"Астана - Бәйтерек" монументі
«Астана-Бәйтерек» монументі – елордамыз
Астана қаласының негізгі нышаны, оның
визитті карточкасы деуге болады. Жалпы,
бәйтерек - ежелгі таным бойынша, тылсым
қасиетке ие алып ағаш. Бәйтерек байырғы
орта түсінігінде жердің дәл кіндігінде өсетін,
тамыры жерасты, діңі адам әлемі, басы
рухтар мекені болып табылатын көк тіреген
алып ағаш. Бәйтерек ежелгі түркі сөзі,
«бәй» - үлкен, алғашқы деген ұғымдарды,
ал терек (парсы тілінде - дарақ) «ағаш»
деген ұғымды білдіреді. Демек «Бәйтерек»
екі сөздің бірігуінен жасалып, «зәулім ағаш»
дегенді танытады. Оның идеясында
«Самұрық» қасиетті құсы туралы ежелгі
қазақ аңызы жатыр. Қанатымен аспанды
жауып, «Самұрық» тұр. Бәйтерек тіршілік
тірегіне қарай ұшып келеді. Бәйтеректің
ортасында өмір мен үміт беретін алтын
жұмыртқа Күнге негіз салуда. Ал астында,
тамырында айдаһар орналасып, түн мен
қысты шақыруда. Монумент ұзын темiрлi
құрылымдардан, шыныдан, металдан,
бетоннан тұрғызылған. Алып шардың түсі
хамелеон шынылармен көмкерілген.
Күннің шапағына шағылысып, әртүрлі түске
құбылып тұрады.
1939 жылы «Барсакелмес» қорықшасы Қызылорда облысында негізделген, ол қазақ тілінде «бармай, қайтып келмейді» дегенді білдіреді. Қорық Арал теңізіндегі сол атау аралында орналасқан. Оның аумағы 30 000 гектар. Қорықта өсімдіктер мен жануарлардың 250-ге жуық түрі, сондай-ақ 203 құс түрі бар.
Сонымен қатар резервте 45 мың гектар аумақты құрайтын Баян-Аул паркі ашылды. Бұл далалар мен шөлдермен қоршалған керемет таулар мен ормандардың оазисі. Баян-Ауыл тауының гранит беткейлері қарағай мен қайыңның орманымен жабылған. Бұл жерден Қазақстанның жартылай шөлді жайылымдары, әсем тастар сияқты, Жасыб, Тораййгир, Сабындикөлдің әдемі көлдерін әшекейді.
Қазақстандағы резервтердің толық тізбесі жалпы алаңы 4 600 000 гектарды құрайтын 83 ойын резервімен толықтырылуы мүмкін. Табиғи ресурстарды үнемді пайдалану белгілі бір маусымда және ең таралған түрлерде аң аулауға мүмкіндік береді.