«Сүйiнбай мен Қатағанның айтысы» атты бұл әдеби мұраның алғашқы нұсқасы I. Жансүгiров, Ф. Ғабитова 1935 жылы құрастырып жариялаған «Сүйiнбай ақын» жинағында жарияланады. Бұдан кейiн бұл айтыстың Жамбылдан, Шу қаласының жыршысы Мәдеш Әлiмбековтен, Көкшетау облысының жыршысы Сатыбалды Аяғановтан жазып алынған нұсқалары бойынша Сүйiнбай ақынның әр жылдары жарияланған кiтаптарына тұрақты енгiзiлiп жарияланды. Зерттеушiлер С.Садырбаев (Садырбаев С. Халық әдебиетінің тарихи негіздері. – Алматы: Қазақ университеті, 1992. – 216 б. ), М.Үмбетаев (Үмбетаев М. Пірім менің Сүйінбай. – Алматы: Қазақ университеті, 1992. – 144 б.) осы айтыс хақында өз пiкiрлерiн жазып келедi.
Объяснение:
Туған кездегі есімі
Ибраһим Құнанбайұлы
Туған күні
10 тамыз 1845
Туған жері
Қарқаралы, Семей облысы
Қайтыс болған күні
6 шілде 1904 (58 жас)
Қайтыс болған жері
Семей облысы
Ұлты
қазақ
Қызметі
ақын, ағартушы, философ, композитор, саяси қайраткер
Әкесі
Құнанбай Өскенбаев
Анасы
Ұлжан Асанова
Жұбайы
Ділдə
Шүкіман (Əйгерім)
Еркежан
Балалары
Ділдəдан: Ақылбай, Хакімбай, Əбдірахман, Мағауия, Күлбадан, Райхан
Əйгерімнен: Турағұл, Мекаил, Ізкаил, Кенже
Абай (Ибраһим) Құнанбаев (1845-1904) — ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, саяси қайраткер[1], либералды көзқарасын исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Абай ақындық шығармаларында қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық, моральдық мәселелерін арқау еткен.[2]
Абай Шығыс пен Батыс мәдениеті мен өркениетін жетік білген. Бірқатар әлем ойшылдарының еңбектерімен жақсы таныс болған. Философиялық трактаттар стилінде жазылған «Қара сөздері» - тақырып ауқымдылығымен, дүниетанымдық тереңдігімен, саяси-әлеуметтік салмақтылығымен құнды.[3]
Абай Құнанбаев 1845 жылы туылған 1904 жылы қайтыс болды.(1845-1904).Семей өңіріндегі Шыңғытауда дүниеге келген.Ол орыс тілін жетік меңгергерген.Орыс тіліңде жазылған әдеби шығармаларды өте көп оқыды.Орыс және батыс ақындарының шығармаларын қазақ тіліне асқан шеберлікпен аударды.Оның 45 қара сөзі бар