Қар барысы, ірбіс - Орталық Азиядағы тауларда, Солтүстік Үндістан, Пәкістан, Байкал, Тибет өңірлерін мекендейтін мысық.
Көп түркі және көшпенді елдер үшін, барыс ұлттық таңба. Алматы қаласының қалатаңбасында - барыс, Татарстан Республикасының елтаңбасында - қанатты барыс.
Қазақ ежелден барыстың тектілігін, батылдығын, айлалылығын пір тұтқан. Дәстүрлі жыл санауымыздың үшінші жылы Барыс жылы. Барыс Алматы, Астана қалаларының төлтаңбаларында бейнеленген.
Барлық жерде саны өте аз; тек аздап Алматы қорығында жиірек кездеседі. Іле Алатауында 30-35, Теріскей Алатауында – 2-3, Кетпенде – 2-3 барыс тіршілік етеді. XX ғ. 60-80 жылдары Күнгей Алатауында оның іздері жиі кездесетін. Сол жылдары Жоңғар Алатауында 50 барыс тіршілік етті, ал Сауырда іздері ғана көрінді. Батыс Тянь-Шаньда сирек, Ақсу-Жабағылы қорығында 2-3 барыс өмір сүреді. XX ғ. 70-80 жылдары Қазақстанда барлығы 180-200-дей барыс бар екендігі анықталды, ал қазірде бұл көрсеткіш 120-130-дай ғана. Сирек, таралу аймағы тарылып, саны кемуде. Осы күні Қазақстанда жалпы саны - 200 бастан аспайды; санының кемуінің негізгі себептері - қасақылық және негізгі қоректік объектілер (таутеке, арқар, елік) санының азаюы. 1976 және 1985 жылдары барыстар Алматы хайуанаттар бағында өсіп-өнген. Ақсу-Жабағылы, Алматы және Марқакөл қорықтарында және үш қорықшаларда қорғалады. Жоңғар қорығын ұйымдастырып, қазіргі бар қорықшаларда қорғау жұмыстарын жақсарту қажет.
Барыс – мысық тұқымдасына жататын жыртқыш аң. Дене тұрқы 125 – 135 см, биіктігі 60 см (шоқтығынан алғанда), құйрығы 90 – 100 см, салмағы отыз – қырық килограмдай. Түсі көк сұр, теңбіл шұбар, сақина тәрізді дөңгелек қара дақтары бар, жүні ұзын әрі қалың. Қазақстан мен Орталық Азияның биік тауларында (2000 м-ден астам) кездеседі. Оның ең көп жүретін жері – басын мәңгі қар басқан тасты тік беткейлер мен қиялар. Қыста қар қалың түскенде, барыс таудың орманды белдеуіне дейін төменге түседі. Барыс тұяқты жануарларды, әсіресе, арқарды, тау текені, тау ешкілерін, еліктерді, ал құстардан ұлар мен кекіліктерді ұстап жейді. Қорегін негізінен іңірде немесе түнде аулайды. Қазақстандағы барыстың саны жүз сексен – екі жүздей. Олар негізінен Ақсу-Жабағылы, Алматы, Марқакөл қорықтары мен Алматы, Лепсі, Тоқты қорықшаларында мекендейді. Аулауға тыйым салынған, санының азайып кетуіне байланысты халықаралық және ұлттық «Қызыл кітапқа» (1996) енгізілген.
План :
1. Визитка
2. Рождение, обучение, работа
3. Награды
Текст на казахском :
Рамазан Думан Әмірғалиұлы (1967) - жазушы, журналист, аудармашы, зерттеуші және драматург. 1967 жылы 1 тамызда Семей облысы (қазіргі Шығыс Қазақстан облысы) Абай ауданы Қызылту ауылында дүниеге келген. 1985-1992 жылдары Қазақ ұлттық университетінде оқыды. әл-Фараби, "журналистика" факультеті. Кейін М. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының аспирантурасын бітірген . Көп жылдар бойы "Халық Кеңесі", "Қазақ әдебиеті" газеттерінде, балалар мен жастарға арналған Қазақ мемлекеттік академиялық театрының әдебиет бөлімінде жұмыс істеді. Ғ. Мүсірепов. "Әлем әдебиеті"журналының редакциясын басқарды. "Көкжал", "Хан Кененің қазасы", "Алланың әмірі", "Жылап аққан тамшылар" кітаптарының және "Кенесары хан"деректі фильмі сценарийінің авторы. Харуки Мураками, Юкио Мисир, Джон Голсуорси, Уильям Сароян сияқты танымал авторлардың шығармаларын қазақ тіліне аударған. "Кенесары-Күнімжан", "Апат", "Бала Қазыбек", "Жүрек қалауы"драмалық туындыларының авторы. 2010 ж. қ. Қуанышбаев атындағы драма театрында және 2011 ж. Шығыс қазақстан атындағы театрда. Жамбыл " Кенесары-Күнімжан "пьесасы қойылды. Бұл қойылым 2011 ж. ҚР Тәуелсіздігінің 20 жылдығына арналған театр фестивалінде Үздік драма деп танылды. Журналистер сыйлығының лауреаты. Б. Бұлқашев пен Қазақстан Жастар кеңесінің мүшесі. Әдеби байқаудың жүлдегері. Кенесары хан мен "Алтын қалам" байқауында "Жылдың үздік прозасы"номинациясы бойынша марапатталды. Президенттік және мемлекеттік стипендиялардың жеңімпазы.