Әр елде, әр жерде жалпақ жұрт, қалың қауымның ардақ тұтып, құрмет көрсететін өнегелі әулеті болады. Ондай әулет кісіні байлық-дәулетімен немесе даңғаза даңқымен қызықтырмайды, халықты қарапайым қалпымен, қадірлі ісімен қаратады. Сүйкімді мінез-құлқымен мойындатады. Соның бірінің арғы бастарында ар-иман, ақыл-сана, игілік пен инабаттылық, тектілік пен адалдық тұрады. Мен Сәли Бердіқұлқызы Шәкірованың бойына осындай асыл қасиеттер атасы Имаштан, әжесі Жазықтан, әкесі Бердіқұлдан, анасы Болшаннан дарыған деп білемін. Дуадақ ұшқан боз төбеде туып, «ұяда көргенін ұшқанда ілген» қарапайым қазақ қызының шыққан биігі, алған асуы бұл сөзімізге айқын дәлел болғандай.
«Биікке қалықтап қыран да шығады, жорғалап жылан да шығады» деген нақыл сөз бар. Сәли апайдың өз еңбегімен өрге шығуы, өрлеуі, еліне елеулі, халқына қалаулы болуы – кейінгі буынға тағылымды өнеге. Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың «Еңбек Қоғамына қарай жиырма қадам» тақырыбындағы тұжырымдамалық мақаласында атап айтылғанындай, адал еңбек қана мұратқа жеткізетінін іс жүзінде айшықтап өткен жанның бірі де, бірегейі – осы Сәли еді.
1919 жылы Жылыой ауданының Ембі ауылында қарапайым шаруа отбасында дүниеге келген ол еңбек жолын он бес жасында жұмысшы болып бастайды. Жігерлі жас ерен еңбегімен айрықша көзге түсіп, 1938 жылы 19 жасында ұжымшарда қой фермасының меңгерушісі болып тағайындалады. Жастығына қарамай, өзінің ерекше салиқалылығымен, үлкенмен де, кішімен де тез тіл табыса алатын қағылездігімен ерекшеленді. Ферма меңгерушісі бола жүріп те қоғамдық жұмыстардың бел ортасынан табылды.
…Бір күні Имаш ақсақалдың ауылына «құдайы қонақпыз» деп екі жігіт келе қалды. «Әуелден ауылымыз аралас, малымыз қоралас елміз ғой. Оның үстіне бұрыннан да құдандалы, тел өскен жұртпыз» деп бастап кетті сөзін келген қонақ. Әңгімесінің түйіні де белгілі бола бастады. Қалағаны – Имаш атаның Сәлидей сұлу қызы. Бойжеткенге көңілі ауып, көзі түскен жігіт – Шәкір ақсақалдың Үрім деген үріп ауызға салғандай ұлы.
Объяснение:
(Поле осенью паши, если осенью не вспашешь, весной сто раз пахать придется.)
Егіндікті күз суар, күз суарсаң, жүз суар.
(Пашню осенью по сто раз поливай.)
Егілмеген жер жетім, елінен айырылған ер жетім.
(Сиротливо смотрится пашня, на которой не сеют, сиротою выглядит джигит без родины.)
Жеріне қарай егін ек, жолына қарай жегін жек.
(Про посевы знает тот, кто их засевает, про телегу знает тот, кто ее запрягает.)
Жастанғаның жапырақ, төсенгенің топырақ.
(Под голову листья стелятся, под тело земля ложится.)