в xix в. началось широкомасштабное изучение истории и культуры народов северного кавказа, в том числе адыгов и . именно тогда.начинается изучение устного народного творчества - богатейшего культурного наследия наших народов.
первые адыгские и просветители развернули беспрецедентную и нелегкую работу по сбору образцов устного народного творчества. неоценимую помощь им оказали представители передовой интеллигенции, которые бывали на кавказе. они не только оказывали теоретическую, горской интеллигенции, но также содействовали обработке и опубликованию собранных материалов. фактически все собранные материалы печатались в центральных и краеведческих изданиях. в таких периодических печатных органах, как « вестник», «библиотека для чтения» и в специально учрежденных кавказских изданиях - «сборнике материалов для описания местностей и племен кавказа», «сборнике сведений о кавказских горцах», «терском сборнике», «кавказском сборнике», газетах «кавказ», «терские ведомости», «ставропольские губернские ведомости» и др.
печатались нартские сказания, легенды, сказки, песни и другие жанры устного народного творчества горцев северного кавказа. им и мировая общественность ознакомилась с неповторимой культурой горцев. устное народное творчество адыгов и занимает исключительно важное место в их духовной культуре. оно являлось не одно столетие единственным и самым важным «инструментом» воспитания подрастающего поколения в духе патриотизма и отваги. через героический нартский эпос, сказки, сказания, легенды, пословицы и поговорки прослеживаются основные этапы народа. в фольклоре адыгов и отражены их видение окружающей природы, их взаимоотношений с другими . в устном народном творчестве перед нами предстают не только легендарные герои, но и реальные личности, которые играли важную роль в судьбе своего народа. эти герои не одно столетие служили примером в воспитании подрастающего поколения. в фольклоре отображены не только основные вехи народа, но и народная мудрость, и его талант
Денсаулық – адам өміріндегі баға жетпейтін ең бағалы дүние. Адамның денсаулығы – қоғам байлығы. Әрбір адам өз денсаулығының мықты болу жолдарын қарастыру керек. Дені сау адамның көңіл-күйі көтеріңкі болып, еңбекке әрқашан құлшына кіріседі. Халқымыз «Дені саудың – жаны сау» деп орынды айтқан.
Денсаулық – зор байлық!Денсаулық табиғаттың ең қымбат сыйы.Денсаулықтың мықты болуы адамның өзіне байланысты. Дегенмен оған қоршаған ортаның, жұтқан ауаның, ішкен-жеген тамақтың, судың құрамының лас болуы да айтарлықтай ықпал етеді. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметіне жүгінетін болсақ, адам денсаулығының 40% экологияға, 40% өзінің өмір сүру дағдысына байланысты болса, 18-20% ғана дәрігерлік-медициналық көмекке тәуелді екен. Денсаулық сақтаудың алдыналуға болады. Ол үшін дұрыс тамақтануға, уақытында демалуға, дене қимылымен айналысуға көп көңіл бөлу қажет. Әсіресе жасы ұлғайған адамдарға майлы тамақтарды көп жеуге болмайды. Оның орнына сүт, көкөніс тамақтарын пайдаланған дұрыс. Денсаулық сақтауда дұрыс тамақтанудың маңызы зор. Ет, балық, ұн, сүт тағамдарының әрқайсысының орны бөлек. Сонымен қатар жеміс-жидектерді көбірек жеген жөн. Олардың құрамында адам денсаулығына қажетті дәрумендер өте көп. Шамадан тыс көп тамақтану да ағзамызға зиян. Ал, спортпен айналысу — денсаулықты жақсартады. Спорттың ең қарапайым түрі — жүгіру. Күн сайын таңертең үйдің маңайында, саябақта жарты сағатгай жүгіруе болады. Егер жүгіруге дәрігер рұқсат етпесе, таңғы таза ауада серуендеуге болады. Әр түрлі жаттығулар жасауға болады.
Түкте көрінбейді ғой дұрыстап тусирмейсинба