.....................
Балаға жақсы тәрбие бере алу үшін ата-ана және басқа отбасы мүшелерінің бүкіл тәрбиелік қағидаларды орындауымен қатар, отбасы өмірінің жүйелі, ата-ана ара-қатынасы жақсы болуы шарт. Үйде ұрыс-керіс болуы балаға кері әсер етеді. Әсіресе ажырасудай баланың көңіліне қаяу салатын нәрсе жоқтың қасы. Балалар ата-анасын идеал, мінсіз адам ретінде көретінін ұмытпау керек. Солар сияқты болуға, солар сияқты әрекет етуге тырысады. Үлкендердің дағдыларын, әрекеттерін тез қағып алады. Сондықтан бала дүниеге келгеннен бастап ата-ана барлық жағынан жақсы болуға, үлгілі болуға мәжбүр. Сондай-ақ ата-аналар ешбір баласын бөліп жармай, барлығына бірдей қарауы, бірдей мәміле етуі қажет. Әрбір ата-ана баласының жақсы жетілуін, жақсы мінезді, тәрбиелі, еңбекқор, табысты болуын қалайды. Мұның шешімі жоғарыда айтқанымыздай, балаңыз қандай болуын қаласаңыз, өзіңіз сондай болыңыз. Өйткені бала айтқанымызды емес, бізден көргенін істейді. «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің.» «Алдыңғы арба қайда жүрсе, соңғы арба сонда жүрер» деген мақал-мәтелдер де осыны көрсетеді. Ата-ана баласынан жағымсыз әрекет көргендерінде оған ашуланудан бұрын «Қайсымыз осылай істедік» деп өздерінен сұрауы керек. Біраз ойланса міндетті түрде табады. Өзіміз кітап оқымайтын бола тұра «Компьютер басында отыра бермей кітап оқысаңшы» деп айту қаншалықты мәнсіз болса, балада болымсыз әрекет көргенде «сен кінәлісің» деп бір-бірін айыптау да соншалықты мәнсіз. Өткен өтті, болар іс болды, енді бұдан былай не істеуміз керек дейтіндер үшін оның да жолы бар. Мінез-құлық, іс-әрекеттер өзгеруі мүмкін. Сіз өзіңізді дұрыс жағынан өзгертсеңіз, бала да дұрыс жағына өзгереді. Алдыңғы арба қайда жүрсе, соңғы арба сонда жүреді, яғни жақсы жағына қарай жүреді. Үйде үнемі ұрыс-керіс жағдайында болсаңыз, балаларыңыздың бір-біріне сүйіспеншілікпен мәміле етуін күтуіңіз бос қиял болмақ. Ата-анасынан жәбір көрген бала алдымен бауырларын, кейін сырттағы әлі жететіндерді жәбірлей бастайды. Сондай-ақ үйде бір-біріңе рахмет айтпайтын, ілтипат көрсетпейтін болсаңыз, сыртта «Балам көкеге рахмет айтпайсың ба» деген өнегеңіз ауада қалады. Әйелін жәбірлейтін а достарына, бауырларына, ілгеріде жұбайына жәбір көрсетуі мүмкін. Бір-біріне өтірік айтатын жұбайлар ілгеріде балаларының да өтірік айтатынына куә болады, тіпті мұғалімінен де бұл жөнінде шағым естиді. Егер ата-анаңыз аман болып, ал сіз жұмыстарыңызды сылтау етіп оларға қарау былай тұрсын, іздеп, телефон шалып хал-жағдайын сұрамайтын болсаңыз, балаларыңыз да сізден көргенін істейді. Олар да үлкейгенде сізді іздемейтін, хал-жағдайыңызды сұрамайтын болады. Басқалармен қарым-қатынаста қандай болсаңыз, мәселен жүзіне күліп, арқасынан жамандайтын адамдар қатарынан болсаңыз, балаңыз да мұны дұрыс деп санап, осылай мәміле ете бастайды. Кейбір ата-аналар өз зауқымен әлек боп, өз рахатын ойлап, баласын назардан тыс қалдыратыны ащы да болса шындық. Мұның өзі де баланың ішкі дүниесін ойран ететін, ілгеріде қандай келеңсіздіктерге себеп болатыны белгісіз дүние. Қорыта айтқанда өзіміз үлгілі болайық, өзімізді мәжбүрлеп болса да жақсы мінезді болуға, жақсы істер істеуге әдеттендірейік. Үйде өзара құрмет, махаббат ішінде, адалдықты, көркем мінез-құлықты сіңіріп өскен бала ілгеріде елге пайдалы азамат болатыны, қоғамнан ойып орын алары сөзсіз.
Отан дегеніміз не? Отан сөзі - әр адамның жанына жақын, жүрегіне жылы тиер сөз...
Менің Отаным – Қазақстан. Мен 18 жыл бұрын шыр етіп осы дүниеге келдім, осында өсіп жатырмын. Қазақстандай елім болғанына, қандай елдерде, мемлекеттерде жүрсем де мақтан тұтамын. Кең байтақ жеріміз біз үшін мақтанышқа тұрарлық деп ойлаймын! Отаным туралы айтып кететін болсам, Қазақ елі өте дамыған мемлекет, және де даму үстінде. Себебі, Қазақстан соңғы он жылдың ішінде дами түсті, көркейіп, өз экономикасын жақсартып, ішкі – сыртқы саясатын дұрыстады. Қазақ елінің ұлан байтақ жері былай тұрсын, оның табиғаты мен өнеркәсіп жөнінен ерекшеленеді. Қазақстан күн сайын дамып, көркейіп жатыр. Осындай елмен әрине мақтанасын. Қазақ елі мақтанышқа тұрарлық ел.
Қазақстандай жері шұрайлы, шөбі шүйгін өлкені мен әрқашан да мақтан тұтамын. Қазақстанның кең даласындай байтақ дала еш жерде жоқ шығар. «Отаның-алтын бесігің», «Отаны жоқтық – нағыз жоқтық»- деп дана халқымыз бекер айтпаған. Өз Отанын сүю, өз ана тілін ардақтау - әрбір азаматтың бірінші міндеті.
Қазіргі Қазақстан – егемен, демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет. Әрине, бізге қайда ұмтылу бар. Ғылымды дамыту, ауылдарды кеңейту, жемқорлықты жою керек. Бірақ барлық Қазақстан жетістіктері алда болады. Мен сенемін!!!
Ал біздің халқымызда, атамекенді ардақтау сезімі өте терең деп ойлаймын. халқымыздың басынан қандай қиын кезеңдер өткенде де, ата-бабаларымыз елімізді сыртқы жаудан қорғай білген. Өз елі үшін жанын да, барын да аямаған. Біздің ата-бабамыз түрлі қанқұйлы соғысты басынан өткерді. Олардың ең соңғысы – Ұлы Отан соғысы болды. Олардың соғысқа қатысқандағы мақсаты – ұрпақтарының, яғни, біздердің жақсы өмір сүруімізді, бейбітшілікте өмір сүруімізді қалады. Осылайша, аттың жалында, түйенің қомында жүріп, біздерге бейбіт өмірді орнатып берді.
Уақыт өткен сайын аталарымыз сыйлаған Жеңістің маңызы артып келеді. Олар көрсеткен ерліктері бүгінгі ұрпаққа өнеге. Отансүйгіштік қасиет әркезде де қастерлеуге тұратын қасиеттердің бірі. Осы ұғым біздің үлкен құндылығымыз болуы керек деп ойлаймын.
Соңында айтайын дегенім, әр Қазақстан Республикасының азаматы не істеу керек? Ол мемлекеттік тілін білу, барлық халықтардың дәстүрлерін құрметтеу, өз Отанын қорғау керек. Себебі Қазақстан – біздің ортақ үйіміз, біздің Отанымыз.
Материалдың толық нұсқасы
«Рухани жаңғыру» ақпараттық-сараптамалық орталығы» ЖШС, «Edunews.kz» білім және ғылым саласындағы ақпарат агенттігі ұйымдастырған «Үздік педагогикалық мақала» республикалық конкурсынан «Үздік эссе» номинациясы бойынша І орынға ие болған
Э С С Е
Жаныңда жүр жақсы адам...
Жақсылық күн секілді, кейде бұлт астына жоғалып, кейде сәулесін мол шашып, нұрын төгеді. Осындай жақсылық сәулесін шашып, мейірім шуағын төгіп тұратын жақсы адамдар менің қасымда өте көп. Олар: менің әкем мен анам, оқу-білімге үйреткен ұстаздарым, достарым, туған-туысқандарым. Олар маған үнемі жақсылық жасап, қиын кезде көмектесіп, өмірімнің мәнді де сәнді өтуіне септігін тигізуде. Осыған қарап, өмірде жақсы адамдар аз деп айта алмаймын. Ал, еліміз үшін халқымның қамын, бүгінгісі мен болашағын ойлап жүрген жақсы адам Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев. Ол кісінің жақсылығының арқасында осындай тыныш та бейбіт, бақытты күн кешудеміз. Ендеше, осындай жанымызда жүрген жақсы адамдардың қадірін біліп, құрметтеп, сыйлап жүрейік. Әрбір адамның қасында жақсы жанның жүруін тілеймін.
Шынында, күнделікті өмірде адам кімнің кім екенін де ескере де бермейді. Қарбаласқан тіршілік оны ойлап ескеруге де, елеуге де дес бермейді, көңіл бөлінбейді. Сондай жақсы жанның бірі - Жеткергенов Қаналы ағай. Бар ғұмырын ұстаздыққа арнаған Қаналы ағайдың да көктемі мен жазы, қыруар күзі жас ұрпақты тәрбиелеуге арналған. «Ұстазым менің ұстазым,өзіңмен өткен қыс, жазым» деген ыстық махаббат осындай ұлағатты ұстазға арналса керек.
1972 жылы мектепке тәрбиеші болып қабылданып, 1973-1975 жылдары Кеңес Армиясының қатарында қызмет етті. Әскерден кейін 1976 жылдан өзі оқып, білім алған Арал ауданындағы №73 орта мектепке қызметке қайта орналасады. Ол Қорқыт Ата атындағы Қызылорда гуманитарлық университетін «Биология» мамандығы бойынша 1980 жылы сырттай бітіреді. 1987 жылдан бастап өз пәнінен сабақ бере жүріп, түрлі басшылық қызметтерді атқарған. Атап айтар болсам, 1987-1997 жылдары мектеп директорының мектептен тыс жұмыстарды ұйымдастырушысы, 1997-2000 жылдары мектеп директорының оқу-тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары, 2000-2006 жылдар аралығында мектеп директоры, 2006 жылдан өз өтінішіне байланысты қосымша білім беру педагогі қызметіне ауысты.
Мектептегі түрлі іс-шаралар, жас ұстаздар, оқушыларға керекті жағдай, дұрыс білім беру сияқты көптеген шешілуге тиісті түйіні қиын істердің басы-қасында болып, ел қатарлы мектеп атану міндетін атқаруда Жеткергенов Қаналы ағайдың қажырлы еңбегі мен ұлтжанды ұлы қасиеті зор табыстарға жеткізіп еді. Қызмет істеген жылдары іс-тәжірибелері жергілікті, республикалық басылымдарда жарияланып отырды. Сол сияқты аудандық, облыстық педоқуларға қатысып, баяндамалар оқыды.
Ардақты ұстаз еңбегі еленіп, бұл күнде аудандық білім бөлімінің, облыстық білім басқармасының құрмет грамоталарымен марапатталып отырды.
Көп жылғы еңбегінің жемісі мен жеңісін көру – ол да бір ғанибет. Өзі білім берген көптеген шәкірттері бұл күнде еліміздің әр түкпірінде еңбек етіп, ел құрметіне бөленуде. Оқушылары жоғары оқу орындарын үздік бітіріп, әр түрлі салада еңбектенуде. Еңбегің жанды деген осы емес пе?!
Өнегелі де ардақты жан Жеткергенов Қаналы – үлгілі отбасының қамқоршысы. Отанасы — Орынкүлмен тату-тәтті өмір сүріп, алты перзентін ұяға қондырған бақытты ата-ана, бес-алты немерелі абзал жандар.
Бұл күндері Жеткергенов Қаналы ағай өзі білім алған мектебінде жұмыс істеуде. Биылғы жылы қыркүйектің он төртінші жұлдызында ұлағатты ұстазды өз ұжымы зейнеткерлікке шығарды.
Білім беру саласында 45 жыл танбай еңбек еткен жайдары да жайсаң ұстазға ұзақ ғұмыр, қажымас қайрат пен амандық тілеймін.
Объяснение:
вот