Алтынсаринаның Ыбырайы сияқты үздік ағартушы, педагог, ақын, қоғамдық қайраткер Қазақстанның тарихына деген кірді.
Алтынсаринаның Ыбырайы 1841 жылдың 20 қазанының ара Қостанайдың облысының болысының(қазірде Затобольский аудан) Аркарагайской тоқ отбасыда туды. ерте әкені айырылып, ол - Бий Джан-бурчин Балғожасының ара орынбор шекаралық комиссияда бас атаның тәрбиеленді бас қызметте құрал- және үлкен ықпалмен ара үстем бастың арасында пользовался, қарамастан және айрықша ара орынбор даланың қазақ ара. Сол ғой Балғожа болып табыл- білімдар қазақ ауызекі әдеби шығармашылық, анда-санда өзі өлең жаз-, бол- сөзуар шешен.
ара 1850 жылы, қашан ара Оренбург, Тургайской облыстың әкімшілік орталығында, бір из бірінші мектептерден үшін қазақ бала-шағалардың ашылды, нешіншінің мақсатының сауатты адамның дайындығы үшін патшалық әкімшілік үшін бол-, ата Ыбырай в оқушы анықта-. Туралы оның оқуының кезінде мектепте бір архив құжаттардан сақталды, қайда, не ол табандылықпен және дербестікпен туралы ана сөз болады ажыратыл-.
Ара 1857
Нағыз дос өзін бірінші орынға қойып, айналасындағыларды өзінің әңгімесін тыңдауға мәжбүрлейді деп ойласаңыз қатты қателесесіз. Ол өзінің жан сырын ақтарып қана қоймай, сізді де ден қойып тыңдайды. Уақытты көңілді өткізіп, қатар отырып түрлі фильмдер қарай аласыздар. Досты тек қайғыда емес, қуанышта да танисыз. Өкінішке орай, көп адам достық атты ұлы сезімді бағалай бермейді. Бірақ… Олар күндердің бір күнінде жанына жақын адам іздеп шарқ ұрады.
Сол сәтте нағыз достықтың қаншалықты құнды екенін түсіне бастайды. Досты лотореядан ұтып алуға немесе жай ғана көшеден тауып алуға болмайды. Әрине, достықтың да сыннан өтер кезі болады. Бір сәтте құрылып, бірден нығая түседі деп ойласаңыз, қатты қателесесіз. Оның үстіне дос бола білу қасиеті барлық адамға бірдей берілмеген. Ол өте нәзік ғылым. Кей өркөкірек, өзімшіл адам өзгелерді сыйламайды. Себебі, олар тек өздерін ойлап, үнемі бірінші орында жүруді ғана ойлайды. Мен үшін достық өте маңызды. Мейрамгүл, Анар есімді құрбыларымды шексіз жақсы көремін. Олар менің өмірімдегі ең қымбат, ең құнды жандар. Мен оларды жоғалтып алғым келмейді.
Достық-ең ұлы сезім.Дос болу да оңай деп айту өте қиын.Достық жүргег жерде ешқашан жамандыққа жол жоқ.