Үйсіндердің үй кәсібі, қолөнер дамыған. Әсіресе керамика ыдыстар жасау кең өpic алған. Ыдыстар пайдаланылуы жағынан — тамақ ішетін, тамақ пісіретін және шаруашылық (азық-түлік қорын сақтайтын) ыдыстар болып бөлінеді. Тамақ ішетін ыдыстардың ішінде ағаштан (негізінен алғанда қайыңнан) ойып жасалғандары да болды, бұлар — тағандары бар шағын табақтар, текше тостағандар, ожаулар болып келеді.
Үйсіндерде құмырашылық кәсібі барынша дамыды. Ыдыстар құмырашы ұршықшасында жасалды, сондай-ақ құм толтырылған мата қалыпқа қолдан жапсырылып та жасалды. Керамиканың іш жағында және түбінде матаның таңбасы кездесіп отырады. Ыдыстың қабырғасы жолақ-жолақ болып өсіп отырады, ал жолақтар бірімен-бірі қосылған жіктер сыланып, үстінен түсті бояумен боялады. Ыдыстар түрі жағынан да, пайдаланылуы жағынан да алуан түрлі болды. Ең көп таралған ыдыс түрлері мыналар: дөңгелек кең түпті тегенелер, олар ішінен жиегі иілген, тік жиектілері сирек, бүйірінің биіктігі мен диаметрінің арақатынасы 2: 1; түбі дөңгелек немесе сирек болса да, жайпақ және аузы тар тостағандар. Жалпы алғанда алмұрт тәрізді болып келетін құмыралардың ерекшелігі — мойны тар, биік немесе түбі кең болады. Текше тостағандар екі түрлі: аласа жатаған (биіктігі мен диаметрі бірдей) және биік. Тұтқалары ілмек тәрізді немесе шығыңқы етіліп, бүйірінің ортасына немесе ернеуіне бекітілген, биік текше тостағандарға бүйірінің ортасында ғана болатын тұтқа тән. Козелердің аузы тар немесе кең, түбі жайпақ және иіні ішке қарай сәл иіліңкі болады. Ac пісіретін керамикадан табылғаны — жентектелген балшықтан қаралай күйдіріліп, алуан түрлі көлденен және тік құлақ шығарылған, қалың, жайпақ қазандар.
Үйсін ыдыстарының негізгі түрлері — жарты шар тәріздендіріліп жасалған тегенелер мен кеселер, ілмек тұтқалы текше тостағандар, алмұрт тәріздес құмыралар, бүйірі қалың тобатайлар, жапсырма құлақ шығарылған қазандар. Тұтқасы мен шүмекшесі бар шәугімдер, тікше құтылар, су таситын шүмекшелі құмыралар кездеседі. Біздің заманымыздың басындағы керамикаға қызыл түс пен бүйірінің тіктігі тән. Кейінгі кезенде, III—V ғасырларда, түбі дөнгелек ыдыстар аз кездеседі, жайпақ түптілері көбірек ұшырасты.
Ежелгі үйсіндердің шаруашылығында темір, мыс және асыл металдарды қазып алу, қорыту және өндіру маңызды орын алды. Темірден, мыс пен қоладан еңбек құралдары, тұрмыс және табыну заттары — балталар мен шоттар, орақтар мен пышақтар, біз бен шеге, қазандар мен құрбан шалатын ыдыстар, кішкене мехраптар мен шырағдандар, қару-жарақ, қанжарлар мен жебелердін үштары және сәндік заттар — білезіктер, сырғалар мен сақиналар жасалды. Алтьшнан ерлер мен әйелдер киімінің, бас киімінің және қаруының әшекейлері, көлемі мен бітімі әр түрлі қаптырмалар жасалды.
Мұражайда- мұ ашық буын -ра ашық буын -жай тұйық буын -да ашық буын
м - дауыссыз,үнді ұ - дауысты,жуан,қысан,еріндік р - дауыссыз,үнді а - дауысты,жуан , ашық,езулік ж - дауыссыз,ұян а - дауысты,жуан , ашық,езулік й - дауыссыз,үнді д - дауыссыз,ұян а - дауысты,жуан , ашық,езулік
буйымдар - буй - б1теу буын -ым туйык буын дар б1теу буын
б - дауссыз.уян у-дауысты жуан ериндик кысан й - дауыссыз унди ы - дауысты жуан кысан езулик м - дауыссыз унди д - дауыссыз уян а - дауысты жуан ашык езулик р - дауыссыз унди
куттыктады - кут - битеу буын тык - битеу буын та - ашык буын ды - ашык буын
Сё начинается с малого. И любовь к родному краю, к родной культуре, к родному городу или селу, к родному языку начинается с любви к своей семье, к своему дому, к своей школе. Постепенно изменяя свои берега, эта любовь к близкому тебе переходит в любовь к родной стране - её истории, традициям, становится общечеловеческим понятием.Настоящий патриотизм равен истинному интернационализму. Если представить истинный интернационализм, то можно увидеть себя смотрящим на родную Землю из космоса. Маленькая голубая планета, на которой мы все родились и живём, так одинока и беззащитна среди множества галактик, отдалённых друг от друга миллионами Световых лет!Каждый из нас обитает в определённой окружающей среде, наша жизнь сильно зависит от этой среды обитания. Загрязнение природы ведёт к увеличению количества болезней, угрожает жизни человека и всего человечества. Учитывая всё это, человечество тратит много миллиардов на то, чтобы сохранить хотя бы в приемлемой форме среду обитания, чтобы не погибнуть. Также оно стремится сохранить природу, дающую нам эстетическое и нравственное наслаждение. Природа также является прекрасным местом для отдыха, она исцелить душу и тело.Для восстановления и охраны окружающей природы создана целая наука - экология. В её задачи входит не только сохранение природной биологической среды, но и всего человеческого микроклимата. Для жизни человека, например, не менее важна среда, созданная культурой его предков и им самим. Сохранение культурных традиций - задача даже более существенная Природа, необходимая человеку для его биологической жизни, в каком-то виде всё равно сохранится. А если культурная среда, необходимая для его духовной и нравственной жизни, будет уничтожена, то существенно пострадает и сам человеческий облик. Окружающие нас города, улицы, площади, дома, парки, памятники ненавязчиво и ненастойчиво напоминают нам творения в которые вложены талант и любовь предыдущих поколений. Они входят в наши души, оставляя в них глубокий светлый след.Изучая историю своего народа, его культуру, человек учится уважению к предкам, чувству долга перед потомками. Таким образом, он связывает для себя и будущее, чтобы они стали для него чем-то единым, ибо каждое поколение - это как бы связующее звено во времени.Если человек не любит рассматривать старые фотографии своих родителей, стыдится не ценит память о них - значит, он не любит их. Если человек предпочитает старым улицам новостройки, значит, он не любит свой город, свой посёлок, своё родное село. Если человеку не дороги памятники истории своей страны - это значит, что он равнодушен и к своей стране. ВЫБЕРИ ОСНОВНОЕ ЧТО ТЕБЕ НУЖНО)
Үйсіндердің үй кәсібі, қолөнер дамыған. Әсіресе керамика ыдыстар жасау кең өpic алған. Ыдыстар пайдаланылуы жағынан — тамақ ішетін, тамақ пісіретін және шаруашылық (азық-түлік қорын сақтайтын) ыдыстар болып бөлінеді. Тамақ ішетін ыдыстардың ішінде ағаштан (негізінен алғанда қайыңнан) ойып жасалғандары да болды, бұлар — тағандары бар шағын табақтар, текше тостағандар, ожаулар болып келеді.
Үйсіндерде құмырашылық кәсібі барынша дамыды. Ыдыстар құмырашы ұршықшасында жасалды, сондай-ақ құм толтырылған мата қалыпқа қолдан жапсырылып та жасалды. Керамиканың іш жағында және түбінде матаның таңбасы кездесіп отырады. Ыдыстың қабырғасы жолақ-жолақ болып өсіп отырады, ал жолақтар бірімен-бірі қосылған жіктер сыланып, үстінен түсті бояумен боялады. Ыдыстар түрі жағынан да, пайдаланылуы жағынан да алуан түрлі болды. Ең көп таралған ыдыс түрлері мыналар: дөңгелек кең түпті тегенелер, олар ішінен жиегі иілген, тік жиектілері сирек, бүйірінің биіктігі мен диаметрінің арақатынасы 2: 1; түбі дөңгелек немесе сирек болса да, жайпақ және аузы тар тостағандар. Жалпы алғанда алмұрт тәрізді болып келетін құмыралардың ерекшелігі — мойны тар, биік немесе түбі кең болады. Текше тостағандар екі түрлі: аласа жатаған (биіктігі мен диаметрі бірдей) және биік. Тұтқалары ілмек тәрізді немесе шығыңқы етіліп, бүйірінің ортасына немесе ернеуіне бекітілген, биік текше тостағандарға бүйірінің ортасында ғана болатын тұтқа тән. Козелердің аузы тар немесе кең, түбі жайпақ және иіні ішке қарай сәл иіліңкі болады. Ac пісіретін керамикадан табылғаны — жентектелген балшықтан қаралай күйдіріліп, алуан түрлі көлденен және тік құлақ шығарылған, қалың, жайпақ қазандар.
Үйсін ыдыстарының негізгі түрлері — жарты шар тәріздендіріліп жасалған тегенелер мен кеселер, ілмек тұтқалы текше тостағандар, алмұрт тәріздес құмыралар, бүйірі қалың тобатайлар, жапсырма құлақ шығарылған қазандар. Тұтқасы мен шүмекшесі бар шәугімдер, тікше құтылар, су таситын шүмекшелі құмыралар кездеседі. Біздің заманымыздың басындағы керамикаға қызыл түс пен бүйірінің тіктігі тән. Кейінгі кезенде, III—V ғасырларда, түбі дөнгелек ыдыстар аз кездеседі, жайпақ түптілері көбірек ұшырасты.
Ежелгі үйсіндердің шаруашылығында темір, мыс және асыл металдарды қазып алу, қорыту және өндіру маңызды орын алды. Темірден, мыс пен қоладан еңбек құралдары, тұрмыс және табыну заттары — балталар мен шоттар, орақтар мен пышақтар, біз бен шеге, қазандар мен құрбан шалатын ыдыстар, кішкене мехраптар мен шырағдандар, қару-жарақ, қанжарлар мен жебелердін үштары және сәндік заттар — білезіктер, сырғалар мен сақиналар жасалды. Алтьшнан ерлер мен әйелдер киімінің, бас киімінің және қаруының әшекейлері, көлемі мен бітімі әр түрлі қаптырмалар жасалды.