Жылы жаққа ұшатын құстар
Жылы жаққа ұшатын құстарды "жыл құстары" деп атайды. Наурыз айында ұшып келіп, өніп-өсіп, қараша айында жылы жаққа ұшып кетеді. Енді солардың ішінде кейбіреулеріне тоқтала кетейік:
Аққу - жыл құсы. Қыс жылы кезде аққудың біраз тобы Каспий теңізінің солтүстік-шығыс жағалауында – Ақтау қаласының маңында қыстап шығады.
Аққуды қазақ халқы ежелден қастерлеп, бақыттың бастамасы, жақсылықтың жаршысы, пәктіктің, сұлулықтың белгісі деп есептейді әрі киелі құс төресі санап, оған ешуақытта оқ атпайды. Аққудың аталығын «сапар», балапанын «көгілдір», мойнын «сұңғақ» деп дәріптейді.
Сүңгуір үйрек – жыл құсы. Ұяларын тайыз суға, бөген не көл жағалауларына салады. Сәуір – мамыр айларында 5 – 14 жұмыртқа салып, оларды мекиені 4 аптадай басады. Балапаны 1,5 – 2 айда қанаттанып, өздігінен ұша алады. Сүңгуір үйрек су өсімдіктері және омыртқасыздармен қоректенеді.
Шағалалар да жыл құстары.Олар жақсы ұшып, жүзеді, бірақ суға сүңги алмайды. Қанаттары ұзын, аяқтары қысқа, аяқ саусақтарының арасы жарғақты. Шоғыр құрып тіршілік ететін түрлері де бар. Ұясын жерге, шың басына, судағы жартасқа шөптен жасайды. Ірі жәндіктермен, моллюскалармен, тышқан тәрізді кемірушілермен, балықтармен қоректенеді.
тапсырма. Мәтінді тыңда. Оқы.
Менің атам – ағаш шебері. Атамның шеберханасы бар. Шеберхан
ағаштан бұйымдар жасайды. Атамның жанында көмекшісі бар. Ол кiсine
былтыр ағаштан қамшы, домбыра, қобыз жасады. Оларды оюмен өрной
теді. Домбыраның бетіне «қошқармүйіз» өрнегін салды. Қобыздың бетіне
«мүйіз» өрнегін салды. Ал қамшының сабына «Сынықмүйіз» өрнегін салды
Былтыр Қазақстан Республикасы Ұлттық мұражайында Қазақ ханды-
ғының 550 жылдығына арналған «Зергерлік өнер» атты көрме өтті. Атам
көрмеге ағаштан жасаған бұйымдарын қойды. Көрмеге келушілер қолөнер
бұйымдарын ұнатып, қызықты.
перевести на русский нужна
Жылқы ен таза арі мықты жануар. Оның сүті емге пайдалы, еті де оте пайдалы.
Түйе оте шыдамды жануар. Оның сүтінің емдік касиеті бар. Түйенің де етін жейді.
Объяснение:
Сиыр жуас жануар. Оның сүтінен құрт айран ірімшік алынады. Еті де жақсы.
Қой момын жануар
Койды саумайды. Онын тек еті мен терісі пайдалы.
Ешкі сүті оте пайдалы онын сутынын кунары ананын сутынын кунары мен бирдей. Еті де женйл корытылады.