ахмет байтұрсынұлы (5 қыркүйек 1872 жыл, қазіргі қостанай облысы, жангелді ауданы сарытүбек ауылы – 8 желтоқсан 1937, алматы қаласы) — қазақтың ақыны, әдебиет зерттеуші ғалым, түркітанушы, публицист, педагог, аудармашы, қоғам қайраткері.қазақ халқының 20 ғасырдың басындағы ұлт-азаттық қозғалысы жетекшілерінің бірі, мемлекет қайраткері, қазақ тіл білімі мен әдебиеттану ғылымдарының негізін салушы ғалым, ұлттық жазудың реформаторы, ағартушы, алаш-орда өкіметінің мүшесі.атасы шошақ немересі ахмет өмірге келгенде ауыл ақсақалдарынан бата алып, азан шақырып атын қойған. әкесінің інісі ерғазы ахметті торғайдағы 2 сыныптық орыс-қазақ мектебіне береді. оны 1891 жылы бітіріп, орынбордағы 4 жылдық мектепке оқуға түседі. 1895-1909 жылы ақтөбе, қостанай,қарқаралы уездеріндегі орыс-қазақ мектептерінде оқытушы, қарқаралы қалалық училищесінде меңгеруші қызметін атқарады. ол өте кемеңгер, білімді тұлғаның бірі болған. байтұрсынұлының саяси қызмет жолына түсуі 1905 жылға тұс келеді. 1905 жылы қоянды жәрмеңкесінде жазылып, 14500 қол қойған қарқаралы петициясы (арыз-тілегі) авторларының бірі байтұрсынұлы болды. қарқаралы петициясында жергілікті басқару, сот, халыққа білім беру істеріне қазақ елінің мүддесіне сәйкес өзгерістер енгізу, ар-ождан бостандығы, дін ұстану еркіндігі, цензурасыз газет шығару және баспахана ашуға рұқсат беру, күні өткен дала ережесін қазақ елінің мүддесіне сай заңмен ауыстыру мәселелері көтерілді. онда қазақ даласына орыс шаруаларын қоныс аударуды үзілді-кесілді тоқтату талап етілген болатын. сол кезеңнен бастап жандармдық бақылауға алынған байтұрсынұлы 1909 жылы 1 шілдеде губернатор тройницкийдің бұйрығымен тұтқындалып, семей түрмесіне жабылды.
томирис являлась потомком вождя скифов ишпакая. правнучка мадия, внучка или дочка легендарного царя сыпыра (спаргапис).
примерно в 530—529 гг. до н. э. царь мидии — кир, покорив множество стран и получив титул «властитель азии», отправился в поход на великую степь. наступление начал с сырдарьи, примерно между туркестаном и отраром. саками в то время правила вдова их царя — томирис. мужем томирис являлся принц тиграхаудов рустам. который тоже погиб в бою от рук кира. кир отправил посла к царице с предложением выйти за него замуж и объединить два народа в одно государство без всякого боя. на что сакская царица ответила отказом.
первый бой завершился победой саков, которых возглавил сын томирис — спаргапис. по сакским обычаям, победа всегда обмывалась, воспользовавшись этим, персы подкинули ночью сакским войскам сильное вино, в результате чего сакские воины оказались опьяненными. этим воспользовался кир, захватив в плен одну третью часть войска саков и сына царицы — спаргаписа. в плену он покончил с собой. так же героический погиб при этой битве легендарный богатырь рустам, сын царя тиграхаудов