2-тапсырма Мәтінді түсініп оқы. (5)
«Жылан мен кірпі»
Таңертең бір нәрсе ысқырғандай дыбыс Ғабиттың құлағына естілді. Ғабит оянды
Басын төсектен көтерді. Ол Есеннің кереуетінің жанында ұстасып жатқан жылан ме
кірпіні көрді. Жылан басын көтерді. Аузын ашып, тілін шығарып ысылдап тұр. Ғаби
көргенде , қорқып , Есенді оятты. Есен де басын көтерді.
Жылан айыр тілімен кірпіні шақпақ болды. Бірақ шаға алмады . Кірпінің тікенекте
үрпиіп тұр. Кірпі жыланның құйрығынан тістеп, кеміріп жеп қойды.
А) Кестеге төбедегі мәтіннен сөз тіркестерін тауып жазу. Сауатты етіп жазу.
Сын есім + зат есім
Зат есім + зат есім
Зат есім + етістік
Заттың іс-әрекетін, қимылын білдіреді. Сұрақтары: не істеді? не қылды? қайтті?
Етістіктің негізгі үш түрі бар: тұйық етістік, көсемше, есімше.
Тұйық етістік - у – ю (й+у) жұрнақтары арқылы жасалады.
Бұл түрді «қимыл есім» деп те атайды. Тұйық етістік зат есімге өзгере алады, шақпен, жақпен байланысы жоқ. (Эту форму также называют «имя действия». Неопределенная форма легко преобразовывается в имя существительное, не выражает лицо и время.) Мысалы: оқу,қолдау,бақылау (читать-чтение, защищать-защита, контролировать-контроль).