Киіз үй – «Атамыз – Алаш, керегеміз – ағаш», «Киіз туырлықты, ағаш уықты қазақпыз» деп, аталы сөз айтып қалдырған ата-бабаларымыздың негізгі баспанасы. Киіз үй – тек қазақ халқының ғана емес, бүкіл түркі, тіпті оған көршілес елдердің де тұрақ-мекені. Солай бола тұрса да, оны қастерлеп ұстап, ғасырдан ғасырға оның мән-маңызын өзгертпей жеткізген біздің қазақ халқы екенін әрдайым мақтанышпен айтамыз.
Шығу тарихы біздің заманымызға дейінгі ғасырларда пайда болған киіз үйді біздің халық қасиетті, киелі қара шаңырағымыз деп дәріптейді. Өйткені киіз үй қазақтың тұрағы, құтты мекен-жайы, еншісі, баспанасы, мүлкі, мақтанышы деп бағаланды. Әрине, киіз үйді әркім біледі, бағалайды. Шынында да, арғы-бергі тарихымыз бен мәдениетімізді зерделей қарасақ, киіз үйіміздің атқарған қызметі мен рөлі өте зор екеніне көз жеткіземіз. Оған қарап отырсақ, бірнеше жүздеген, мыңдаған жылдар бойы ата-бабаларымыздың ақыл-ойы, тұрмыс мәдениеті, талғамы еш халықтан кем емес екен. Ғұламалар айтып кеткендей, осы киіз үйден қазақ халқының аспан әлеміне, есептеу жүйесіне, экономикалық біліктігі, мәдениет пен өнердегі талғамы – жалпы өмір тәжірибесіндегі іске бейімділігі аңғарылады. Ал XII-XIII ғасырлардағы мемлекеттердің Алтын орда, Ақ орда, Көк орда деп аталуының өзі осы киіз үйге байланысты екенін Ш.Уәлиханов айтқан.
Алматыдағы «Жетім бұрыш» туралы естіп пе едің?
2. Қалай ойлайсың, ел арасында бұл орын неге солай аталған?
Өйткені, бұл жерге әке-шешесі бар, бірақ баспанасы жоқ «тірі жетімдер» пана іздеп көптеп келеді және уақытша баспаналы болуға мүмкіндік бар. Сондықтан болар, ақын Мұқағали Мақатаев ол жерді "Жетім бұрыш" деп атапты және содан бері халық арасында осылай аталып кеткен.
3. Пәтерді адамдар не үшін жалдайды?
Пәтерді көбіне ауылдан келген, сол қаланың жұмысына орналасып, біраз аяғыма тұрайын деп жүрген азаматтар жалдайды. Ал студенттер жатақханадан орын таба алмағандықтан немесе ол жер ұнамағандықтан пәтер жалдайды.
4. Өзің тұрған жерде пәтер жалдайтын адамдар бар ма?
Өзім тұрған қалада әрине бар, бірақ пәтер жалдайтын адамдарды аса көп көре бермеймін.