Ыбырай Алтынсарин қазақ халқының ағартушылық тарихында және ұлттық мектебінің қалыптасуында терең із қалдырған тұлға. Ол 1841 жылы қазіргі Қостанай облысының аумағында дүниеге келген. Әкесінен ерте айырылған ол атасының - белгілі би және старшын Балқожа Жаңбыршиннің қолында тәрбиеленді. Ыбырай бала кезінен бастап білімге және өз бетінше оқып білуге бейім екенін байқатты. Көп оқыды, Ресей қоғамының білімді адамдарымен жиі араласып тұрды. Орынборда оқып жүрген кезінде шығыстанушы ғалым В.В Григорьевпен жақын танысып алды. Ол өзінің бай кітапханасымен Ыбырай Алтынсариннің еркін пайдалануына рұқсат етті. Білімге құштар жас бос уақытының бәрін де сол кітапханада өткізді. Білген үстіне біле түссем деген құмарлық пен өз халқыма неғұрлым көбірек пайда келтірсем деген абзал арманға ұмтылыс жас Ыбырайдың өмірлік кредосына айналды. Өзінің мінез-құлқы жағынан қарапайым әрі еңбексүйгіш еді, көп оқыды, өзге халықтардың қол жеткен табыстарын неғұрлым көбірек біле түссем деп армандады. Алған білімін өз халқының пайдысына асыруға талпынды.
Мен қалай жаз өткiздiм.
Мен ойлаймын, жаз - маусым өзi ең жақсы, өйткенi жылу, айнала өте әдемi және бiзде керемет демалу мүмкiндiгi бар. Жаз - демалыстар және демалыстардың уақыты. Бiз қайда болса да бара аламыз, өзен немесе Көлде балғын шөпте уақыт өткiзсiн, тауға шықсын, немесе де, немесе әр түрлi Ойындарда ойналсын, мен велосипед және тағы басқаларда сырғанасын өткен жазғы демалыстарда өзiм сақтағыш моменттi әңгiмелеймiн де жылы суда жүзуге салқында немесе.Мен анамен қашан бұл тамыздарында Омбыда болатын болды онда менi жоғарғы көрдiм - магнит маркет.Мен удевлена болдым.Анаға ол дасы не анда болды.Бiз магниттерге ордық.Мен көп болжағыш, продуктовмебели және тағы басқалар мұнша жоғарғы та болатын болу бақыттымын - бiз маркет бос қолдармен емес кеттiк.Магнитте 55 кассалар болды.Уақытты тез ұшады. Сол моменттер құруға болмаған сайын аядың, сол сен демалыстарды уақытында бастан өткiзген сезiнулер. Бiрақ келесi жаз мұндай болатынын сенуге болып қалады - ұмытылмайтын!
Мен және менің інім екеуіміз жазғы демалыста ауылға атама бардық.Менің атам ел жұртқа сыйлы, қазақи болмысты, қысылғанда талайы келіп арқа тұтқан беделді жан еді,
Шырайы жарқын, кесек ойлы, жанары әрдайым жарық жұлдыздай жанып тұратын өнегелі азамат, өзіне ғана тән ұтқыр да, ұшқыр сөз тұрпаты мен ағайынның ақылшы, қамқоршысы бола білу болмысын бойында қатар ұштастырды. Ер жетіп, ес білгелі атамның ұлағатты сөздері мен үшін өмірлік азық болды. Азық болғанда көмейден өтіп, тәнге қуат бермейді, көкейіңе қонып, жүректен орын табады. Жастайымнан жадыма ақыл мен білім нәрін құйған кісінің қалжыңы мен тапқырлығы аралас әңгімелері ойыма жиі оралады.Бірде, жанымдағы жақын достарымнан көңілім қалып, атамнан:- «Дос табу оңай ма?» деп, ақыл сұрай бардым.Сонда атам: – Өзің қалай ойлайсың, жауап іздеп көрші?!- деді.- Ата, дос табу ақылдыға оңай, ақымаққа қиын,- дедім мен.Ол кісі ойымның бұрыстығын айтты.- Жоқ, балам, өмірде дос табу ақылдыға қиын, ақымаққа оңай. Ақылдының досы аз, қасы көп, ақымақтың досы көп болғанымен жақсылығы жоқ. Жақсылығы жоқ достың қастығы аяқ астында жатады. Есіңде болсын, досың ақылды болса, өзің дана боласың, досың бала болса, өзің шала боласың, – деп ақыл айтты
https://vm.tiktok.com/ZSJeCW5Mn/
Объяснение:
https://discord.gg/vVpz5YVC