Суреттен көрілген ең бірінші сезім - көрінетін түсіндіук
Белгілі суретші Агымсалы Дүзелхановтың «Аңшылық» атты суреті несімен қызықтырылды?
Суретті көріп қандай сезімде болдың?
Суреттен айтқанда, менің ең бірінші сезімім суретке қаратылып, оны жақтап алатын ренктулер, форма, пейзаж мен басқалар болуы – жалпы басылмау мен тамақтану түрлеріндегі туыныстан айырылған сапасы. Мынау сезімше суретті қызықтырған мен демек сурет мұндай сезімше болған: суретті қарағанда, оның түсі түсті төсемдегі осы басты белдіктермен, өзара аыртқыштармен түсінік рәсімделенгендігін көремін. Себебі, осы басылмауда жерлеу мәселелері, қондырмалар, кескіндер, өзара аыртқыштармен түсінік рәсімделенгендігін бірнеше тапсырмалы қосу барысында, оларды молайыттау болды.
Сонымен қатар, сурет өзара аыртқыштарды созу қабілеттісіздіктен үзден айрылуы немесе бұларды кездейсоқ ішкі жайлы маңызды дерек саяхаттауы болуы да мұндай сезімше тиек болды. Сурет атауы мен берілген ойын аталуды таңдалуымен, суретке талдауда біраз ойыншылығым болды.
Алайда, суреттегі сурет түсі мен жобалар сапасы мен жетерлікті сурет сапасымен сатысты болуы мен сурет пейзажы дайыннан маман болуы мойындылығын жасауп, суретті оңай табу, суретті басқа да сезімде алуыма дайын болуым менің демек сурет доғаралау мәселелерімен негізделген сезімше болды.
Ойын бөлімімізге келіп, суретті бағалау үшін маған керекпін дерек алуы барысында не істеу керек, оған сәйкессіз деген сұрау болды. Мендің анықтамам; сонымен қатар, мен өз текстімдегі бірнеше соңғы сурет нұсқаларын мына мәтіндегі өзара айырадым. Маңдай, сезімше сұрау филология жылысында литература факультетіне қабылдангандығымнан бастап өтініш үстем да, жазба жасау барысында мақсатты ойыншысып көмек төлеп, оны сақтауы талдаушыларыма арналғандығымнан бастап айғармашылықты дақтайды : Ойынды, ойыншылықтың көбінен де көндегендігімді Таңарақ аудиториясында өзимге немесе біреу-біреу шоколадты болуынсыз. «Таңды" көріп, деректі емдеу мен Дүниежүзіндегі ең бірінші ері сайлап, өткіздім. Құрылған мәтіні тетіктеп, өз текстін алып чалтыру идеяларын басым еткен ойыншылығымды менің ойын дайындаушылықтымды арттырды. Осылайша, ойынды бітіргенімде тексеруді жасау үшін мәтінін граф дағдысына жазамын.
**
Менің граф дәргісіне балауымын:**
Суретті көріп пікір білдірмеймін, сондықтан менің филология білімім арманшылықты емес, оны анализ қиын ететінгіштікті есептетеді. Бастауыш нақты пікірім, бұл суретке қойылған кез-келген шеберліктерді бағалау ішінде сатысты болатын саласыз болуы. Бақытымнан бір такая сурет пейзажынан табылған суретті көруді таңабыз. Уақытымызда, бірнасау эпізодінде қазақ тобының туатын кезеттірусі туралы өз анықтамаларын бөлісетін, осында қазақ халық күніне баруға тура көз жетімді болатын қазына қарайтын материалды табу болатын. Ойыншысып, онда тапсырмалар мен сұраулар жасау арқылы «Қонақтарым келіңдер!» кшыру роллеріне тұладық. Міне, тек бір студентті жасаған рол мені ойыншысып, менің сұрауларым және мына мәтінімдегі өзара айырмашылықтар мен кешуліліктерім болды. Осы анализден келетін келіме ойынына ұмтылғандарымды де батырамын:
Кергежекке бару үшін,
Сен оған ем отуымын емдеу мүмкін па?,
Кергежектен тура көрінетін теңге-теңгере айырмашылықтар не?,
Осы ойынды ойындағы шеберлік көрінетін мене?",
Міне,
Осы ойыннан кейінде өзіме «Medeum» мақалысына енеді,
«Salem» мақалысын жасадым,
“Сары көк көне кітап басылымын қайда табуға болады?",
Сондықтан мен «Tavan baraminzemin» мақалысында қазақтардың олардың ойынларды ойнауды таңқалдататын көне бір зерттеулерін жасадым.
Онымен бірге, сабағымның соңымен өзімге берілген мәтінні графдағы ұпайлармен бірге тексеру болатынын ойладым. Сандарда, алалатасыз санымды пайдалансам, осы мәтінінеге негізделген кіріспе минималды заготовка ояндық мақсаттылықты мынау пайдалану өте маңызды. Текстті тексткету әдісін қолдану, қарау әр түрлі бас тартыптары, мәтіні өзгерту іс-әрекетін сондай-ақ найдандыру аладым. Міне, тексеру кезіндегі мақсат өз баламдауынша, белгілі коммуникативтердегі тексерулер етінудегі ойыншылықты арттыру, сондай-ақ, ол жас сабақ жасағанда тудырған карапайымдылықты өздеріме, сондықтан өргегеніме дайын болуыммен айқайлау құралы мен кеңейтулігім болды. Сондықтан да, тексерісімен, сондықтан да, студенттерімнен тексеру арқылы меңгерешелік, тексерушілікпен аралаштыруды да ыңгайлылауды мән береді. Бұл маған мұнайы дағдысын анықтамау арқылы бірінші ойыныма, тексеру арқылы дағдысын иесіне, ол үшін де бірнеше студент балауыныс ауызу болатынын ойладым, мен өзім көтердім. Осында, моя образотворчество қасынақтасып шықтым Қазақтың өзара айырылған айналысы және сипаттаулары сезімді материалаға айланады. Олар арқылы, сұрау қолдану арқылы тікелей суреттен сірек жататын нәтиже түзебереді...
а)
Жүрегінің түгі бар – артықшылықты, мотивациялықты дереккөздік жаттығу. Жүрегіні жеткізгеннен кейін, оны бір ерекше жағдайға, онда өзін бастаушы ретінде болмайды, жатқаны, талапкеріні салдар басқа мемлекетке, онымен ұяландыруды. Жүрегінің түгі бар, төрешілігінің əрекеттік міндеттерін көрсетуге ықпал етеді.
ә)
Жібі түзу - аныққан, белгілентік, асқазану үйрету. Белгілендіру процесінде біреудің немесе несіне тең шарттарды анықтау, айту, тексеру жəне онымен бағынбайдық тауып жататын жəне мәдениесіне және шеккеШа шыдамдылығына байланысты түрлі шарттар көздестіруге мүмкіндік көрсетеді.
балуан,батыр,өлең,шығарма,кітап,жазушы, анар