есімдіктің 7 тури бар.(1. Жіктеу есімдігі2. Сілтеу есімдігі3. Сұрау есімдігі4. Өздік есімдік5. Жалпылау есімдігі6. Белгісіздік есімдігі7. Болымсыз есімдік)
Мысал:Кеше біздің ауылға қар жауып, дала бірдестен суып кетті.
Айдана бүгін сабаққа келмеп еді. Мен оған хабарласып едім, ол маған ауырып жатқанын айтты.
Мұғалім сыныпқа келмей қойған соң, өзім барып оны шақырып келдім.
Кейбіреулер адамның сыртынан жамандап, өсек қылып, күліп жүреді.
Әкем маған әркім өзі үшін жауап берсін деп ұрысты.
"менің іздегенім - сенсің" -,деп жауап бердім оған кідірместен.
Дәйек сөз, цитата (лат. cіto– келтіремін, шақырамын) – түпнұсқадан сөзбе-сөз алынған үзінді. Автордың ойын беделді пікірлермен тиянақтау үшін, біреудің пікіріне сын айту үшін, құнды дерек ретінде пайдалану үшін қолданылады.[1]
Дәйек сөз, негізінен, ба з материалдарында, ғылым еңбектерде, кітаптар мен әр түрлі қолжазбаларда, баяндамалар мен сөйлеген сөздерде келтіріледі. Дәйек сөздер ғылым еңбектерде пайдаланғанда, сол еңбекте айтылатын оймен логикалық тұрғыдан қабысып, жарасым табуы тиіс. Айтылмақ ойды одан әрі дамытып, жаңа деректермен толықтырып тұру керек. Сонда ғана ол өз міндетін атқарады. Әдетте, зерттеу еңбектерінде, көбінесе әдебиет, мәдениет, өнер, ғылым қайраткерлері пікірлерінен дәйек сөздер алынып отырады. Мұның өзі үлкен талғаммен, орынды алынса, еңбектің сапасын арттыруға есебін тигізеді.
Дәйек сөз көбінесе ықшам түрде алынады. Сөйлем ұзақ болған жағдайда керекті жерін алып, қысқартылған сөздер орнына көп нүкте қою шарты бар. Дәйек сөз, әдетте, тырнақшаға алынып жазылады. Міндетті түрде дәйек сөз алынған еңбек, оның авторының аты-жөні сілтемелерде анық, нақтылы көрсетілуі тиіс. Эпиграф та дәйек сөздің бір түріне жатады
Есімдік 7 түрі бар.
1. Жіктеу есімдігі:
Мен анамды жақсы көремін. ( мен)
2. Сілтеу есімдігі:
Бұл бала біздің сыныпта оқиды. ( бұл )
3. Сұрау есімдігі:
Алуаның көйлегінің түсі қандай? ( қандай)
4. Өздік есімдігі:
Ол өзінің мектепке барғанын айтты. (Өзінің)
5. Белгісіздік есімдігі:
Кеше үйге біреу келіп, ағамды сұрады. ( біреу )
6. Болымсыздық есімдігі:
Ауырған дәнеңесі де жоқ, мектепте шауып жүр. ( дәнеңесі)
7. Жалпылау есімдігі:
Бүгін барлық жерде жарық сөніп қалыпты. ( барлық )