Ханталапай ойыны қалай ойналады?
Асық ойындары — қазақ халқының ұлттық ойындарының бірі. «Ханталапай» асықпен ойналатын ойынның бір түрі. Балалар бұл ойынды үлкендердің басшылығымен ойнайды. Ойынға қатынасушы балалардың санына шек қойылмайды. Олар ойын жүргізушінің айналасына жарты шеңбер құрып отырысады. Ойын жүргізуші қолындағы асықты «ханталапай» деп ортаға қарай шашып жібереді. Отырғандар тез-тез жиып алулары керек. Кім аз жиып алса, сол жеңілген болып есептеледі. Ойынның мақсаты — балалардың жылдамдығын жеделдету, жүйке жүйелерін шыңдау, тілін дамытып, ойда сақтау қабілеттерін жетілдіру.
Ойынға ондаған асық және қызыл түске боялған тағы бір асық керек. Қызыл түсті ерекше асық – хан. Ойынға қатысушылардың саны екеуден көп болуы тиіс.
Ойын басында асықтартарды уыстап алып алаңға шашу керек. Одан соң бүгінен, шігінен, алшысынан түскен асықтарды өз теңімен, яғни бүк түскенін бүгімен шертіп отырып ұпай жинаймыз. Асықтарды тигізе алмаған ойыншы кезекті келесі ойыншыға береді. Қызыл асық – хан ең соңғы кезекте шертіліп алынады. Ханды алған адам ойынды ұтады. Қалған жеңімпаздар жинаған асықтарының санына қарай анықталады.
Ойынның ең қызықтысы – «хан талапай». Асықтар уыстап шашылған кезде қызыл асық алшысынан түссе ғана «хан таланады», яғни ойыншылар қырағылық танытып, үлгергенінше алаңдағы асықтарды мейлінше көп жинап, ең бастысы ханды алуға тырысу керек. Ереже бойынша қызыл асық қолына ілінген ойыншы жеңімпаз атанады.
Бұл ойынды жылдың кез-келген мезгілінде ойнауға болады. Әдетте жаз уақытында көп ойналады. Әдетте асықтар қызыл немесе басқа да түстерге киіз бен кілемге арналған жүндермен бірге боялады.
Аннотация дегеніміз-кітаптың,мақаланың мазмұнын,бағытын,құндылығын түсіндіретін қысқаша сипаттама.
Бұл үзіндіде Құнанбайдың жанына жиналған адамдардың түр-түсін,кескін келбетін Абай көркем суреттеген.Сүйіндікті сақал- шашы бір реңдес Құнанбайға тіке қарай алмайтын,әңгімеге жоқ адам ретінде суреттеген.Бөжейді отырғандардың ішіндегі келбеттісі ретінде көрсеткен.Отырғандардың ішінде Құнанбайға қырандай қарап отырған тек Байсал екенін оның көгілдір көзінің салқын әрі сыр бермес салмақты көзқарас екенін ашық жазған.Жанында отырған Қаратай мен Майбасарды шапшаң,еті тірі қағылез ретінде суреттеген.Бұл үзіндіде жиналған адамдардың ішінде Құнанбайдың шоқтығы биік екенін,кез-келген адамның оның жүзіне тіке қарай алмайтынын,сұсты адам болғанын білеміз.Абайдың аңғарымпаздығын,сезімталдығын,әр адамның жүзіне қарап көркем суреттеп,бейнелей алатынын,көзқарасынан адамды таный алатын адами тұрғысын танимыз.