қазіргі қазақстанның кең байтақ территориясы сонау ертедегі өткен шақта елдің мәдени-қ жағдайына өзінің әсерін тигізген қоғамдық ірі қозғалыстардың арнасы болды.қазақстанның териториясында қазақ халқының және осы территорияда оның алдында жасаған тайпалардың, әр түрлі тарихи кезеңдеріне жататын монументал архитектураның бірталай ескерткіштері сақталған. сонымен қатар бұл тарихта көп ғасырлар ішінде қалыптсақан құрылыс істерінің тәжірибесі нәтижесінде сәулет өнерінің өзгеше үлгілерін жасап, онда құрылыс тәсілдерін, архитектуралық көркемдік тәсілдерін және дербес келесі үш мақаланы құрайды.
бірінші мақала қазақстанның ерте дәуірдегі құрлыс мәдениетіне арналған.
екінші мақала үіі-хіі ғасырлардағы қазақстанның архитектурасы туралы ұғым береді. үшінші хіх ғасырдағы және хх ғасырдың бас кезіндегі қазақстаның архитектурасы болп табылан мақала.
бұл мақалаларда , бұрын жарияланған еңбектермен қатар, қазақ халқының архитектуралық мұрасы туралы түсінігімізді едәуір кеңейте түсетін мүлде жаңа деректер кездеседі.бұған ең алдымен мазмұны ертедегі дәуірдің құрылыс мәдениеті және хіх ғасырдағы және хх ғасырдың бас кезіндегі құрылыс ісінің бас кезін сипаттайды.
Саққұлақ.
(1) Біздің отбасымыз ауылдық жерде тұратындықтан ит асырағанды жөн көреді.Мен дүние есігін ашқаннан бері аулада менімен бірге өскен, отбасымыздың кезекті "күзетшісі" – Саққұлақ болды.Бір білерім ол мен ес білгелі жанымда.Өте ақылды да сақ ит болды.Көп үрмейтін де.Оның сыртқы бейнесіне келсек,ол түгелімен қара түсті болды.Қара болғанымен,өте сүйкімді еді.Оны отбасымызбен жақсы көрдік.
(2) Қыстың бір күні ол үйге ақсақ күйде оралды.Сіңілім екеуміз үйден атып шықтық.Сөйтсе,иттің аяғын жеңіл көлік басып кетіпті.Атам Саққұлақты шөптің үстіне жатқызып,үстіне артылып қалған көрпелерді жауып жатыр екен.Не дегенмен қыс қой,күн суық.Бәріміз Саққұлақ үшін уайымдаған едік.
(3) Көп ұзамай сүйікті итіміз аяғының әсерінен мерт болған еді.Одан кейін екі итті асырадық.Бірақ ешқайсысы Саққұлақтың орнын баса алмаған еді.
(1) – оқиғаның басталуы
(2) – оқиғаның дамуы
(3) – оқиғаның аяқталуы.