Минералды судың пайдасы туралы диалог құрастыру.
Серікжан: Әке, бізге үй тапсырмасында минералды судың пайдасы жайлы жазуды тапсырған болатын, маған көмектесе аласыз ба?
Әкесі: Ия, балам. Жалпы, тек минералды су ғана емес, сонымен қатар ауыз су да адам ағзасына пайдалы, оның ағза үшін маңызы зор екенін білесің бе?
Серікжан: Ия, әке, ол туралы алдыңғы сабақта оқығанбыз. Адам ассыз 20 күн өмір сүре алады, бірақ сусыз бір апта да жүре алмайды, өйткені біздің ағзамыз 70-80% судан тұрады.
Әкесі: Дұрыс айтасың. Судың біз білмейтін өзге де қасиеттері бар:
1. Иммунитет жүйесін құрайтын жілік майының түрлі ауруға қарсылығын күшейтеді.
2. Су – азық, дәрумен және минералдардың негізгі еріткіші.
3. Су азық құрамындағы керекті элементтердің ағзаға сіңуін арттырады.
Серікжан: Ал минералды судың пайдасы қандай?
Әкесі: Өз атынан белгілі болып тұрғандай, ол судың құрамы табиғи минералдарға бай. Тазартылған және асханалық ауыз судан табиғи минералды судың айырмашылығы ол құрылымы жағынан жақсы, ағзаға қуат береді, осылайша түрлі вирустар мен инфекцияларға қарсы тұруға көмектеседі.
Табиғи минералды су ағза тонусын жақсартады, сондықтан дәрігерлер мұндай суды ауқымды ақыл-ой еңбегі және физикалық жүктемелер кезінде ішуге кеңес береді. Сонымен қатар, ол жүйке жүйесіне, артериялық қысым көрсеткішіне оң әсер етеді.
Серікжан: Жай судың өзінде сонда емдік қасиеттер бар екен ғой, қызық.
Әкесі: Ия,балам, жай су болғанымен, ол судың өмірімізде маңызы аса зор екенін ұмытпа.
Организмнің қалыпты тіршілігі үшін тамақ керек екенін әрбір а біледі. Адам организміне әр уақытта да органикалық зат және энергия алмасу болып отырады. Организмге керекті энергия мен құрылыс материалдарының көзі болып тамақпен бірге айналаны қоршаған сыртқы табиғи ортадан түсетін түрлі қоректік заттар жатады. Егер ағзаға тамақ түспесе адам ашығады. Осы аштықтың өзі адамға, оның организміне қандай қоректік зат керектігін және оның мөлшерін айта алмайды. Біз күнделікті тұрмыста тәтті және тез дайындалатын тағамдарды пайдаланамыз, бірақ осы пайдаланған тамақтың пайдалылығы, қауіпсіздігі туралы ойланып қоймаймыз.
Дәрігерлердің айтуынша адамдардың денсаулығын сақтау, ересек адамдардың жұмыс істеу қабілеттілігін күшейту, ал балалардың организмінің дамуы мен өсуіне өте қажетті жағдай, ол тиімді тамақтану болып табылады.
Қалыпты өсіп даму, үшін және тіршілігін қолдау үшін оған белок, майлар, көмірсулар, витаминдер және минералды тұздар керек.
Адамның дені сау болу үшін қырыққа жуық әр түрлі қоректік заттар керек. Оларға витаминдер, минералды тұздар, аминқышқылдары, негізгі май қышқылдары (өсімдік, жануар майлары) және энергия көздері (көмірсудан, белок пен майлардан алынатын калориялар). Міне, осы қоректік заттар күнделікті біз пайдаланып жүрген тамақтың құрамында болуы керек.
Көптеген тамақтың құрамында бірнеше қоректік заттар бар. Мысалы, сүттің құрамында басқа қоректік заттармен қатар белок, май, қант, рибофлавин және де басқа витаминдердің В группасы, А витамин, кальций мен фосфор бар.
Құрамында барлық қоректік заты бар тамақ кездеспейді. Сүттің құрамында мысалы, С витамині жетіспейді. Сондықтан да әр уақытта әр түрлі тамақты жеу керек.
Тамақ әр түрлі болса денсаулыққа қажетті қоректік затпен организм толық қамтамасыз етіледі. Сондықтан да күн сайынғы тамақ рационында жеміс – жидек, көкөніс, нан және астық тұқымдас өсімдіктердің өнімдері, ет, құс еті, жұмыртқа мен балық, кепкен бұршақ пен атбас бұршақ: қытай бұршағы, үрме бұршақ, жасымық сияқты өсімдік белогына бай заттар және сүт, ірімшік пен йогурт болуы керек.
Жеміс-жидек пен көкөністер әсіресе С мен А витаминдерінің көзі болып табылады. Нан тағамдарында В витамині, темір бар және ол энергия көзі болып есептелінеді. Еттің құрамында белок, май, темір және көптеген тиамин мен В12 витамині сияқты витаминдер бар.
Кальций мен қоректік заттардың негізгі көзі сүт тағамдары болып саналады.
Біз мынандай себептерден тамақтанамыз: өмір сүру үшін, өсу үшін, деніміз сау болуы үшін, энергия алып жұмыс істеп, дем алу үшін.
Сөйтіп қоректік заттарды біздің денсаулығымызды сақтау үшін керек. Бұл химиялық заттар бір-бірімен әрекеттесе отырып біздің организмде мынандай қызметтерді орындайды: организмдегі бұлшық ет пен сүйек ұлпаларының қызметіне қажетті құрылыс материалы болып табылады; организмнің зат алмасу процесіне қатысатын заттардың көзі; организм үшін энергияның көзі болып табылады.
Ас қорыту процесі кезінде қоректік заттар біз жеген тағамнан қорытылып, қоректік зат пен дем алған кездегі оттегі бүкіл денеге тарайды.