7-класс 1) Сүйлөмдүн канча мүчөсү бар?
А) 3
Б) 2
В) сүйлөмдүн мүчөсү болбойт.
2) Баш мүчөлөргө кайсылар таандык?
А) аныктооч, толуктооч
Б) ээ, баяндооч
В) суроолуу сүйлөм, жай сүйлөм, буйрук сүйлөм.
3) Сүйлөмдүн баш мүчөсү ээге кайсы суроолор берилет.
А) эмне кылды? Эмне кылат?
Б) кимдер? Эмнелер?
В) кандай?
4) Ээ курамына карай канчага бөлүнөт?
А) 2
Б) 3
В) 4
5) Москвадан келе жатып эжесине учураша кетти.
Берилген сүйлөмдөн ээни тап.
А) Москвадан
Б) эжесине
В) ээси көмүскөдө
6) Баяндооч сөздөрдү катыштырып 3 сүйлөм туз. Баяндоочтордун астын сызып, көрсөт.
7) Баяндоочтор курамына карай канчага жана кандай болуп бөлүнөт?
А) 2ге жөнөкөй жана татаал
Б) 3кө жөнөкөй , орточо, татаал
В) Баяндооч бөлүнбөйт.
8 ) "Менин энем" темасында 4-5 сүйлөмдөн турган текст жаз. Ал тексттен сүйлөмдүн баш мүчөлөрүн таап, астын сызып, көрсөт.
9) Грамматикалык жактан баяндооч кайсы сүйлөм мүчөсүнө баш ийет.
А) баш ийбейт.
Б) ээге
В) баяндооч өз алдынча турганда эле маани берет.
10) Кыргыз тилинде сүйлөмдүн түзүлүшүндө баш мүчөлөрдүн орун алышы жөнүндө айтып бер. (Жазып 1-2 сүйлөм менен)
ЗА 30 МИН РЕШИТЕ
Төрт түлік – мал: түйе, жылқы, қой, сиыр. Қазақ халқы осы төртеуін төрт түлік деп атаған. Ауыз әдебиетінде “төрт түлік малды құрадың” деген тіркес жиі кездеседі. Бұл дәулетіне сәулеті сай адамдарға арналып айтылған. Мысалы, “Байбөрі деген бар екен, Байбөрі малға бай екен, Төрт түлігі сай екен...” (“Алпамыс батыр” жырынан). Халық төрт түліктің әрқайсысының сақтаушы иесі бар деп ұғынып, оларды ойсылқара, қамбар ата, шопан ата, зеңгі баба деп атаған. Төрт түлікті кейде жұп (аша, айыр) тұяқ, тақ (тік) тұяқ деп те атайды. Қазақ төрт түліктің ішінде түйе малын байлық ретінде де, көлік ретінде де, азық ретінде де қатты қастерлеген. “Нар жолында жүк қалмас” деген мәтел осының айғағы. “Ат – ердің қанаты”, “Мінсең – көлік, жесең – ет” деп жылқы малын да аса жоғары бағалаған. Сондай-ақ қой мен ешкі, сиыр малының да өзіне тән ерекше қасиеттері болатынын ұмытпаған.