МОЛЮ ВАС ОТВЕТЬТЕ СОР Тыңдалым 1. Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тест сұрақтарына жауап беріңіз.
«Дәрумен» сөзі латынның «vita» – өмір сөзінен шыққан. Дәрумендердің атқаратын рөлі ағза үшін таптырмас әрі маңызды. Бүгінгі таңда дәрумендердің он үш негізгі түрі белгілі. Олардың барлығы дерлік ағза үшін аса маңызды. Ал жеткіліксіздігі ағзадағы маңызды мүшелердің қызметін зақымдайды. Қыстың аяғы мен көктем мезгілінің басында дәрумендердің тағамдардағы мөлшері едәуір азаяды. Жалпы алғанда, дәрумен жеткіліксіздігіне адамдардың едәуір бөлігі шалдыққан. Оның басты себебі, дұрыс тамақтанбауда, немесе тамақтың құнарсыз болуында. Аса танымал және жиі кездесетін С дәрумені мен оның жасанды аналогы – аскорбин қышқылы тұмауға қарсы тұратын дәрумендердің «көшін бастап тұр». Алайда адамдардың тамақтану әдісі мен тәртібін өзгертуі дәруменнің түзілуіне «жауапты» гормондардың әсерін тоқтатып, адам ағзасына С дәрумені тек тамақпен ғана келіп түсетін болды.
. Дәрумендердің барлығы ағза үшін қандай?
А) пайдалы В) маңызды С) нақты
2. Дәруменнің жеткіліксіздігі неге байланысты?
А) дұрыс тамақтанбауда В) дәруменнің жеткіліксіздігіне С) екеуі де дұрыс
3. Тамақтанудың өзгеруі қандай гормондардың түзілуін тоқтатады?
А) маңызды В) жауапты С) пайдалы
2. Мәтінді оықп, тәуелдік жалғаулы сөздерді көшіріп жазыңыз.
Жазылым
1. Тарау негізінде берілген тақырыптар бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.
Көкөніс түрлеріне нелер жатады?
__
__
Фастфуд тағамдары неге себеп болады?
__
__
Қазақстан Республиксының Тәуелсіздік күні қашан?
. Берілген сөздердің қай қатарға жататынын анықтаңыз.
Қажетті сөздер: па, артқа, кешке, ба, әйтпесе, төменнен, сонда да, те, орманға қарай, қыстыгүні, әйткенмен, пен, жаз бойы, әрі
Мезгіл үстеу
Мекен үстеу
Болымсыз етістік
Қарсылықты жалғаулықтар
Ыңғайласты жалғаулықтар
3. Тарау бойынша өтілген жаңа сөздердің аудармасын жаз.
Жаңа сөздер: дәрігерлік кеңес, айырбастау, қиыншылық, арнайы, тез бұзылады, шайнау
Біріншіден, біз компьютерлер мен интернетті пайдаланып, көп ақпарат аламыз. Бұл әртүрлі ақпараттың әмбебап көзі. Бұл сирек кітапты іздеуден немесе мұғалімнен кеңес сұрағаннан әлдеқайда ыңғайлы және жылдамырақ. Екіншіден, компьютерлер сізге көптеген қызметтер ұсынады. Олар тек есептеліп қана қоймай, фильмдер, презентациялар жасау, өз өлеңдеріңізді құрастыру, суреттермен жұмыс істеу және т.б. көмектеседі. Үшіншіден, адамдарға қарым-қатынас жасауға көмектеседі. Мысалы, ескі күндердегідей хат жіберуден қарағанда, хат жіберу әлдеқайда жылдамырақ. Және, әрине, жүйе ешқандай қателіктер жібермейді және хат дұрыс мекен-жайға келеді, ал почта қызметкері конверттен айырылып қалуы мүмкін.
Бірақ кейбіреулер компьютерді қолдансаңыз, денсаулығыңызға зиян келтіресіз, әсіресе сіздің көзіңіз. Алайда, мен бұл пікірмен келіспеймін. Компьютерді пайдалану туралы арнайы ережелер бар: үзіліс жасап, көзге арнайы жаттығуларды орындаңыз. Егер сіз осы ережелерді ұстанатын болсаңыз, сізде денсаулыққа қатысты проблемалар болмайды.
Осы күрделі машиналар біздің күнделікті өмірімізде бізге көмектеседі. Және, менің ойымша, кез-келген адам уақытты сақтауды қаласа, компьютермен жұмыс істеуді білуі керек.