1. Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тест сұрақтарына жауап беріңіз. «Дәрумен» сөзі латынның «vita» – өмір сөзінен шыққан. Дәрумендердің атқаратын рөлі ағза үшін таптырмас әрі маңызды. Бүгінгі таңда дәрумендердің он үш негізгі түрі белгілі. Олардың барлығы дерлік ағза үшін аса маңызды. Ал жеткіліксіздігі ағзадағы маңызды мүшелердің қызметін зақымдайды. Қыстың аяғы мен көктем мезгілінің басында дәрумендердің тағамдардағы мөлшері едәуір азаяды. Жалпы алғанда, дәрумен жеткіліксіздігіне адамдардың едәуір бөлігі шалдыққан. Оның басты себебі, дұрыс тамақтанбауда, немесе тамақтың құнарсыз болуында. Аса танымал және жиі кездесетін С дәрумені мен оның жасанды аналогы – аскорбин қышқылы тұмауға қарсы тұратын дәрумендердің «көшін бастап тұр». Алайда адамдардың тамақтану әдісі мен тәртібін өзгертуі дәруменнің түзілуіне «жауапты» гормондардың әсерін тоқтатып, адам ағзасына С дәрумені тек тамақпен ғана келіп түсетін болды.
. Дәрумендердің барлығы ағза үшін қандай?
А) пайдалы В) маңызды С) нақты
2. Дәруменнің жеткіліксіздігі неге байланысты?
А) дұрыс тамақтанбауда В) дәруменнің жеткіліксіздігіне С) екеуі де дұрыс
3. Тамақтанудың өзгеруі қандай гормондардың түзілуін тоқтатады?
А) маңызды В) жауапты С) пайдалы
2. Мәтінді оықп, тәуелдік жалғаулы сөздерді көшіріп жазыңыз.
Жазылым
1. Тарау негізінде берілген тақырыптар бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.
Көкөніс түрлеріне нелер жатады?
__
__
Фастфуд тағамдары неге себеп болады?
__
__
Қазақстан Республиксының Тәуелсіздік күні қашан?
. Берілген сөздердің қай қатарға жататынын анықтаңыз.
Қажетті сөздер: па, артқа, кешке, ба, әйтпесе, төменнен, сонда да, те, орманға қарай, қыстыгүні, әйткенмен, пен, жаз бойы, әрі
Мезгіл үстеу
Мекен үстеу
Болымсыз етістік
Қарсылықты жалғаулықтар
Ыңғайласты жалғаулықтар
3. Тарау бойынша өтілген жаңа сөздердің аудармасын жаз.
Жаңа сөздер: дәрігерлік кеңес, айырбастау, қиыншылық, арнайы, тез бұзылады, шайнау
