Табиғат анаға хат
Бізді қоршаған орта: жан-ануарлар мен өсімдіктер, Жер мен Ай, Күн мен алыстағы жұлдыздар - осылардың барлығы да табиғат деген ауқымды ұғымды білдіреді. Атамыз қазақ қашанда адам мен табиғат ұғымы егіз деп санаған, себебі адам да табиғаттың ажырамас бір бөлігі. Сондықтан халқымызда «Жер-Ана» деген егіз үғым қалыптаскан. Жерді өз Анасындай, Анасын Күндей қастерлеу Ата қостаған салтымыз. «Жер шоқтығы - Көкшетау», «Жер жаннаты - Жетісу» деп, бабаларымыз туған жерге, табиғатқа деген ыстық махаббатын білдірген. Сондықтан осындай баға жетпес байлық табиғатты аялау - біздің міндетіміз.
Мен таиғат анаға хат жазар болсам, ең әуелі табиғатты көз тоймас әсем сұлулығы мен бізге оң әсер ететін пайдасын ескере отырып, рахметімді айтар едім. Оны өа басым қалай қастерлеп, қолымнан келгенше күтім жасайтынымды айтушы едім. Сонымен қатар, осы тіршілік көзін ластап, салдыр - салақ қараған адамдар үшін қынжылып, кешірім сұраушы едім. Демек, біздің әрбір басқан қадамымыз, әрбір істеген ісіміз табиғатқа байланыты болғандықтан, оның біздің өмірімізде ерекше орын алуы сөзсіз. Бірақ, адамзаттың кейбір істері табиғатқа кері әсер етуде. Оның кері әсері біздің денсаулығымызға да зиян келтіреді. Табиғатты қорғау- табиғатты аялау әр адамның міндеті. Үлкен- кіші әрдайым оны таза ұстап, құрмет тұту қажет. Оның бізге қаншалықты қажет екені баршамызға мәлім.
Талай ақын - жыршы ағаларымыз табиғатты өлең жырларына арқау етіп, жырлап өткен. Солардың біреуімен өз ойымды тәмамдағым келеді:
Табиғатта сезімде, құлақта бар,
Ренжітсең қайғырып жылап та алар.
Аяласаң жаныңа шуақ тамар,
Қажығанда бойыңа қуат тамар. - демек менің құрметті құрдастарым табиғатты аялайық! Қолымыздан келгенше келер ұрпаққа табиғаттың әсемдігін сақтап қалайық!
Шақан шері.
1.Шығарма сюжетіндегі адамға өздігінен тиіспейтін жыртқыштың адамға шабуылдауының себебі,ауылдан пана таппай қамысты паналаған Шақанның үйіне торда отырған адам жегеш жолбарыстың жіберілуі.Бұл оқиғаның шығарманың негізгі идеясымен байланысы мынада:Табиғаттағы барлық тірі жанның өз ортасы,өз өмірі бар.Табиғаттағы теңдікті бұзатын адам ғана.Олар жолбарысқа шабуыл жасап өлтіріп,тірісін торға қамағандығы.Қайта бостандыққа шыққан жолбарыс адамды аясынба? 2.Екінші жағынан қарасақ сол қоғамдағы төре мен тілмаш үкіметі қара халық Шерханды өлтіруге жіберілген жолбарыс арқылы қара күшті пайдаланғанын,саясатты көруге болады.