Жедел өткен шақ.
Жедел өткен шақ етістіктің түбіріне -ды, -ді, -ты, -ті жұрнағы жалғану арқылы жасалып, жіктеліп колданылады.
Мысалы: Асан концерттің ашылуында домбыра тарт-ты.
Мен мерекелік жиында өлең айт-ты-м.
Демалыста сен ауылға келме-ді-ң.
Бұрынғы өткен шақ.
Бұрынғы өткен шақ қимылдың, іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәтпен салыстырғанда әлдеқайда бұрын болғандығын білдіреді.
Бұрынғы өткен шақ екі түрлі жолмен жасалады.
а) Бұрынғы өткен шақ -ған, -ген, -қан, -кен тұлғалы есімшенің жіктеліп келуінен жасалады: (мен) бар-ған-мын, (сен) кел-ген-сің, (ол) айт-қан.
б) Бұрынғы өткен шақ -ған, -ген, -қан, -кен тұлғалы есімшеге немесе -ып, -іп, -п тұлғалы көсемшеге еді, екен көмекші етістігі тіркелуі арқылы да жасалады.
Мысалы: Сен мектепті бес жыл бұрын бітіргенсің.
Ол жұмыстан демалыс алып ауылга барыпты.
Кеше маған шетелден хат келген екен.
Ауыспалы өткен шақ.
Ауыспалы өткен шақ есімшенің -атын, -етін, -йтын, -йтін жұрнақтары арқылы жасалып, бірде өткен шақ, бірде келер шақ мағынасында қолданылады. Сондықтан да оны ауыспалы өткен шақ деп атайды. Мысалы: Асан ауылға жиі баратын.
Сен кітапханаға қашан баратын едің?
Мектепте оқып жүргенде мен кітапханаға жиі баратынмын.
ответ:Автор ойы бойынша біз мәтінде баланың қиын өмірін ,оған көрсетілген дұрыс емес қыиндықты ұқсын, түсінсінсін деген ой алып жазды
Объяснение: