3 1 9
Бағаналы терек жарылса,
6,11 6
Бақыраш жамап болар ма? (5)
1 3 1
Қарағайға қарсы бұтақ біткенше,-
1 3 1
Еменге иір бұтақ бітсейші!
1,6 1,6
Қыранға тұғыр қыларға.
Бағаналы – мықты діңгек;
бақыраш – теңіздегі тас қабыршағы;
қыран – ел басшысы.
Емен аласа болғанымен, саясы мол; қарағай сұлу, биік ағаш, алайда емен сияқты саясы мол емес;
Қыранға, яғни ел басшысына лайық тұғыр – емен ағашының бұтағы көп болса дегені, артынан ерер жолдасы, әскері көп болса деген арманнан туған жолдар.
2,7
Ханнан қырық туғанша,
2 2,8
Қарадан бір-ақ тусайшы.
4
Халықтың кегін қусайшы.
Артымыздан біздердің
10
Ақырып теңдік сұрарға.
Халық кегін қуатын, теңдікті сұрайтын, егемендікке қол жеткізетін ұлды армандаған ақын тілегі айтылған.
Объяснение:
Өлеңдердің аудионұсқасын тыңдату, түсінгендерін жұмыс парағына жазғызу.
“Бағаналы терек” – Махамбет өлеңдері ішіндегі еркше орын алатын өлеңнің бірі. Бұл өлең ақын өмірінің кезіндегі көңіл күйінің көрінісі деуге болады. Исатай өлгеннен кейін Махамбет көтерілісті қайта ұйымдастырмақ болып, көп әуреленеді. Бірақ хан- сұлтан, би- феодалдардың көтеріліске қатысушыларға қолданған қатал шаралары елді бас көтерместей етіп тұқыртып тастады. Мұны Махамбет жақсы түсінді. Елді ереуілге көтеруге белгілі бір жағдай керектігін де аңғарды. Жарылған бағаналы тереке бақыраш жамауға болмайтыны тәрізді, жеңіліске ұшырап, бытырап кеткен елдің басын қайта біріктірудің қиындығын да білді. Халықты хан әулетіне қарсы қанды айқасқа, кек алуға үндейді.
Объяснение: