ақылгөй абыз, шешен, биі. Оның есімі бүгінгі ұрпаққа «Аяз би» ертегісі һәм «Аяз би әлініңді біл, құмырсқа жолыңды біл» дейтін қанатты нақыл сөз арқылы сақталып жеткен. Аяз бидің ғұмырнамасы жөнінде әр түрлі деректер бар. Майқы би Мән баласының шежіресін жазған Шапырашты Қазбек бек Тауасарұлы өзінің «Түп - тұқияннан өзіме дейін» дейтін кітабында Аяз бидің және оның серігі Құмырсқа батырды «Майқы би дәуірінде өмір сүрген, Майқы Мәнұлының оң жағында отыратын сенімді ақылгөй билер еді», - деп жазады. Сонда бұл дерек бойынша, Аяз би хижра жыл санауынан 711 жылы бұрын туып, 800 жылы дүниеден өткен, Майқы Мәнұлының замандасы болып шығады. Ал зерттеуші Балтабай Адамбайұлының «Алтын сандық» атты кітабындағы шағын мәліметте Аяз би Хиуа хандығы дәуірінде өмір сүрген тарихи адам деп, оны XI - XII ғасырға жатқызады. Бұл – әлі тереңірек зерттеуді қажет ететін мәселе.
Аяз бидің қандай би болғаны, адамгершілік қадір - қасиеті жөнінде қазақ энциклопедиясында былай жазылған: «Бұрынғы қойшы, кедей Аяз өзінің ақылдылығы, даналығы арқасында уәзір болады. Ол Мадан ханның бірнеше сынынан өтеді. Оған шөп жаманы – қоға, құс жаманы – сауысқан екенін дәлелдеп береді. Ханның тұлпарының сиырға, өзінің қара халыққа шатыстығын айырады. Шартты жұмбағын шешіп, бай қызы Меңді сұлуға үйленеді, ханның күншіл, ақылсыз қырық уәзірін өлімнен құтқарады. Аяздың даналығын, достыққа адалдығын, сертке беріктігін, қайырымдылығын, әділдігін Мадан мойындап, халық қалап, оны хан етіп көтереді».
Майқы би өзінің төңірегіне ақылды, дана, би, шешендерді, батыр, балгер, көріпкел әулиелерді көп жинап, олармен ақылдасып отырады. Майқының Әндір, Мәді деген аспан әлемін, жұлдыздар сырын болжайтын білімпаздары болған. Олар аспанға, жұлдыздарға қарап, мал - шаруа жайын, егіншілікке қолайлы мерзімді күні бұрын болжап, халыққа пайдасын тигізеді. Ал Аяз би сияқты дана билеріне өзінің оң жағынан орын береді екен. Аяз бидің Құмырсқа деген әрі би, әрі батыр жан серігі болыпты. Қайда барса да екеуі жұбын жазбай жүреді. Ол екеуі Майқы бидің сілтеуімен қазылық құрып, көбінесе ел мен ел арасындағы елшілік, бітімгершілікпен айналысады. Сондықтан да Майқы би Аяз би мен Құмырсқаға көбінесе арқа сүйеп, оларға сенеді. Ол екеуімен Майқы би халық тағдыры, ел жағдайы, шаруа қамы жөнінде жиі - жиі ақылдасып, ой - пікір алысып отырады. Кейде дәл жауап айта алмай, шалыс басқан заматта оларға ескерту жасап түзеп, бағыт беріп жібереді екен. Бір жолы ол екеуі жарыса сөйлеп, Майқының алдын кес - кестей беріпті, сонда Майқы би оларға былай депті:
Билер бүгін Майқының алдын кесесің,
Ертең жұрттың төбесін тесесің.
Майқының да айтатын кебі бар,
Айтуға аузының да ебі бар.
Хан сөзінің қашанда бәрі дұрыс,
Әзір сөзіме болма бұрыс,
Ақылым алжыған жоқ,
Ондайды болжағам жоқ,
Орынсыз ауыз ашсаң,
Екі би басарсың шоқ.
Аяз би әліңді біл,
Құмырсқа жолыңды біл.
Ел арасында «Аяз би әліңді біл, Құмырсқа жолыңды біл» деген нақыл сөз содан қалса керек
Объяснение:
арен жаздым коп берш лайк басындарш багаландарш
Чтение. 1 - текст Зима суровая. Снег толстый. Волка поднимает снег. Он не может поднять лошадь. Все это было легендой караадыров о двух волках. Многие говорили о двух волках. Когда щука страдала ожирением, когда она росла, она страдала ожирением и росла в такой славе и славе. Вместе со всеми этими киуами Коксерек хорошо играл в одиночестве. Днем или утром он ест животное и возвращается на пастбища за городом. Пока волк отдыхает с прогулки, вокруг Коксерека идет снег. Он бегает и кусается. Он катится над головой, и иногда белый волк воет, пищит, улыбается и злится. Затем Коксерек громко фыркает. Иногда он вскакивает, кусает белого волка за шею, сжимает его и встает. Двое продолжают спорить. Затем снова играет Коксерек, второе письмо в повести Мухтара Ауэзова «Коксерек» - об усыновлении волчонка деревенским мальчиком Курманом. В творчестве писателя он мастерски описывает закон природы в природе, границу между человеком и животным. Хотя Курмани, которая ухаживала за щукой как щенок и ухаживала за ней, защищала своего милого теленка от всех, старейшины села пытались объяснить Курмашу, что закон не меняется. Однако Коксерек, привыкший несколько дней подряд убегать в степь, вскоре начал нападать на группу волков, а также овец из села Курмаш и других сел. В результате Коксерек убил Курманку, пасшую овец, и убил ее заботливого хозяина. Закон человека и животного мира различен, и он созревает, и в случае столкновения мы как бы умоляем разговор не привести к добру. 1. Какая тема является общей для обоих текстов? A) Усыновление борзой B) Черный волк C) Легенда о деревне D) Смерть волков 2. Найдите синонимы для следующих слов в двух текстах. дикая подписка. В этом разделе ответьте на один из двух вопросов. Приведите ответ в соответствующем стиле. Эффективно используйте местоимения в письменной работе, пишите слова по правилам орфографии, обращайте внимание на правильность соединения аффиксов в предложении, используйте знаки препинания в конце, укажите, на какой вопрос вы ответите. Нанесите метку крыла (0) на соответствующий шар. 1 2
Объяснение:
прости если перевод не правильный