ана — мама, апа — тетя (на севере — также старшая сестра), тате — тоже тетя, но на западе Казахстана так называют дядю, ага (каз. аға) — старший брат, апке (каз. әпке) — старшая сестра, синли (каз.
1. Отан – елдің анасы Ел – ердің анасы. Родина – мать народу, народ – мать джигиту. 2. Туған жердей жер болмас, Туған елдей ел болмас. Нет земли лучше Родины, нет людей лучше, чем на Родине. 3. Отанды сүю – от басынан басталады. Любовь к Родине у семейного очага зарождается. 4. Отан оттан да ыстық. Родины тепло – огня жарче. 5. Ел іші – алтын бесік. Родная земля – золотая колыбель. 6. Пәлен жерде алтын бар, Өз жеріңдей қайда бар. Где-то, говорят, золота навалом, но Родина лучше и без золота даром. 7. Ел-елдің бәрі жақсы, Өз елің бәрінен де жақсы. Все земли хороши, а своя – всех лучше. 8. Туған жердің жуасы да тәтті. И лук на Родине сладок. 9. Әркімнің өз жері – жұмақ. Каждому родная земля – рай. 10. Ер елінде, Гүл жерінде. Цветы лишь на своей поляне – цветы, человек лишь на Родине – человек. 11. Өз елінде кортышқан да батыр. В своей норе и крот чувствует себя сильным. 12. Өз елінің иті де қадірлі. В своем ауле и собака что-то значит. 13. Ауыл итінің қүйрығы қайқы. В своем ауле и собака хвост трубой держит. 14. Отан үшін күрес – Ерге тиген үлес. Джигита доля – за Родину стоять. 15. Құртақандай торғай да, Өз ұясын қорғайды. Маленький воробей и тот свое гнездо оберегает. 16. Орағың өткір болса, Қарың талмайды. Отаның берік болса, Жауың алмайды. Если серп острый, без хлеба не будешь; если Родина сильна, с врагом на "ты” будешь. 17. Отансыз адам – Ормансыз бұлбұл. Человек без Родины, что соловей без леса. 18.Пәлен жерде алтын бар, Іздеп барсам мыс та жоқ Где-то, говорят, золото валяется, а пойдешь – меди не найдешь. 19. Туған жердің қадірін Шетте жүрсең білерсің. На чужбину попав, поймешь, как дорога Родина. 20.Үйде оңбаған, Түзде де оңбайды. Если не нашел счастье дома, не обретешь и на чужбине. 21.Елінен безген ер болмас, Көлінен безген қаз болмас. Не видать добра гусю, покинувшему озеро родное; не видать счастья джигиту, оставившему край родной. 22. Сағынған елін аңсайды, Сарыала қаз көлін аңсайды. Гусь тоскует по озеру родному, человек – по Родине. 23. Ат айналып қазығын табар, Ер айналып елін табар. Сколько б конь не кружил, к коновязи своей вернется; сколько б джигит не бродил, на Родину вернется. 24. Адасқанның айыбы жоқ, Қайтып үйірін тапқан соң. Не велико заблуждение, коль назад нашел дорогу к своим. 25. Жат жердің қаршығасынан Өз еліңнің қарғасы артық. Чем чужеземный ястреб, лучше своя ворона. 26. Кісі елінде сұлтан болғанша, Өз еліңде ұлтан бол. Чем быть на чужбине султаном, лучше быть на Родине подметкой. 27. Бақа көлінде патша, Балық суында патша. Жігіт елінде патша. Лягушка – на болоте царь, рыба – в воде, джигит – на Родине. 28. Туған жердің ауасы да шипа. На Родине и воздух – лекарство. 29. Ит тойған жеріне, Ер туған жеріне. Собаке хорошо, где сытно, а джигиту – на Родине. 30. Егілмеген жер жетім, Елінен айырылған ер жетім. Незасеянная пашня – сирота, джигит без Родины – сирота. 31. Отанға опасыздық еткенің, Өз түбіңе өзің жеткенің. Родину предать – себя заживо схоронить. 32. Ерінен айырылған көмкенше жылайды, Елінен айырылған өлгенше жылайды. Потерю супруга до могилы оплакивают, потерю Родины до своей смерти оплакивают.
1.Ұлы Жібек жолы б.э.д.2-ші ғасырда пайда болды. 2.Азия мен Европа елдерін байланыстырды. 3.Лазурит жолы-Мысыр,Иран,Вавилон елдеріне Памир тауларынан өндіретін лазурит тасы тасымалданатын жол. 4.Нефрит жолымен Қырай патшаларына, бай-шонжарларға Қашқардан тасылатын нефрит-зергерлік асыл тастар. 5.Құндыз жолымен-бағалы аң терілері тасымалданған. 6.Дала жолы б.э.д.1-мың жылдықтың ортасында қосылды. Ол арқылы Қытайда өндірілетін қытай жібегі мен Иран кілемі жеткізіліп тұрды. 7."Ұлы Жібек жолы" деген атақ 1877 жылы пайда болды. Оны неміс географы-Фердинанд Фон Рихттофен енгізді. Жолдың бұлай аталуына-Қытайдан тасымалданатын жібек мата себеп болды.8.Түйемен тасымалдаған. 9.Негізгі күре тамырдан Орталық Қазақстан далаларына, Сарыарқа мен Ертіске, Алтай мен Монғолияға қарай жолдар өткен. Осы жолдардың бойында- Исфиджаб, Усбаникент, Отырар, Түркістан, Сауран, Сығанақ, Сарайшық, Жаңакент сияқты ірі қалалар болды.
Ана
Әже
Бауырым
Апа
Апай
Ағай