Орфоэпия (гр. 'orthos' – дұрыс, epos – сөз, сөйлеу) – сөздер мен сөз тіркестерінің дұрыс айтылу ережелерінің жиынтығы. Тілдегі сөздердің айтылуы мен жазылуы бірдей бола бермейді. Қазақ тілінің дыбыс үндестігіне сәйкес көптеген сөздер орфография нормадан ауытқып айтылады. Мысалы, құлұн, өнөр, түңгү, Амаңгелді, көг гүл, айталады, ағиық, т.б. Сөздерді дұрыс айту нормалары дыбыс үндестігіне, яғни ілгерінді, кейінді, тоғыспалы ықпал заңдылықтарына негізделеді. Сөздердің дұрыс айтылуы орфоэпия сөздіктерде көрсетіліп отырады.
✔жақ – 1) челюсть; щека; 2) сторона; 3) лицо (лингвистический термин) ; 4) лук (оружие) ;
✔ жас – 1) слеза; слезный; 2) молодой, юный; малолетний, маленький, малый; 3) свежий, нележалый; 4) годы, лета (при определении возраста) ; 5) юность, молодые годы;
✔ жастық – 1) подушка и 2) молодость, юность;
✔ қас – 1) бровь; 2) лука седла; 3) враг; неприятель; враждебный; недружелюбный;
✔ көк – 1) небо, небосвод; создатель; 2) синий, голубой, сизый; сивый, серый (о шерсти; оперении; масти лошади) ; зеленый, незрелый (о растениях) ; синева, синь; зелень, молодая трава; овощи; 3) тесьма из сыромятной кожи для скрепления кереге; звено в кереге, которое скреплено тесьмой.
✔түс – 1) сон, сновидение; 2) полдень, обед; 3) цвет, оттенок; масть; вид, внешность; 4) потомство одногорбого верблюда-самца и двугорбой верблюдицы; 5) косогор.
Синонимдер:
✔ адал, ақ жүрек – чистый, годный;
✔ жау, дұшпан, қас – враг, неприятель;
✔ қария, қарт, данышпан – старец, мудрец;
✔ селдір, сирек – редкий, редко;
✔ табыс, кіріс – заработок, доход, прибыль;
✔ тәмамдады, аяқтады, бітірді – закончился.