Близкому не говори ложь, постороннему не говори правды.
Гнев впереди, ум позади.
Две ноги в один сапог не влезут.
Дом с детьми, что базар — шумлив и весел, дом без детей, что могила — тих и печален.
Если сильный поднатужится — у него сил прибавится, если слабый поднатужится — и последние силы пропадут.
Если тебе угощать нечем — хоть говори ласково.
Земля родная — колыбель золотая.
Из одного зерна проса каши не получится.
Кто богат землёй, у того богатая страна.
Кто не испытывал горя, тот не знает и радости.
Кто ходит тихо, тот пройдёт много.
Между двумя богачами бедняк не разбогатеет.
Муж голова, жена — шея.
Опасайся того, кто входит со смехом, а выходит с ворчанием.
Қазақтарға дәстүрлі қонақжайлылық қасиет ежелден тән. Олардың бұл қасиеті көптеген ғасырлар барысында қалыптасқан. Бұл жөнінде XIX ғасырдың аяқ кезінде Ресей зерттеушісі Виктор фон Герн былай деп жазған болатын: «Жалпы алғанда, қазақтар осы уақытқа дейін жылы жүзділігімен, қайырымды ақкөңілділігімен және қонақжайяылық қасиетімен таңғалдырады. Мұның өзі олардың сүйегіне ежелден сіңіп кеткен керемет асыл қасиет».
Үйге келген қонақ оларда әрқашан үй иесінің қамқорлығы мен қорғауында болады. XIX ғасырда Қазақстанда болып, оны зерттеген неміс зерттеушілерінің бірі Ф. фон Хелльвальд та былай деп жазды: «Қырғыз-қайсақтар барынша қонақжай мейірімді болып келеді. Олардың киіз үйіне кіріп жайғасқан кез келген жатжерлік адамның өзімді біреулер тонап немесе өлтіріп кетеді-ау деп қауіптенбей, алаңсыз уйықтай беруіне әбден болады».
Қазақтарда үйіне келген кез келген адамға міндетті түрде тегін қонақасы беру, оған жайлы төсек-орын салып, қондырып жіберу әдет-ғұрпы ежелден орын алды. Егер үй иесі қонаққа ондай құрмет көрсетудің дәстүрлі әдет-ғұрпынан бас тартса, әлгі бейтаныс жолаушы үй иесінің үстінен биге барып, шағым айтуға құқықты болған. Ал би қонақжайлылық әдет-ғұрыпты бұзған үй иесіне ат-тон айып салатын. Әдетте мұндай келеңсіз оқиға қазақ арасында өте сирек ұшырасқан.
1. Жылы сөйлесең, жылан да імімен шығады.
(Теплыми словами даже змею можно задобрить) .
2. Бірінші байлық – денсаулық,
екінші байлық – ақ жаулық,
үшінші байлық – бес саулық".
(Первое богатство – здоровье,
второе богатство – семья,
третье богатство – наличие скота) .
3. Денсаулық – зор байлық.
(Здоровье – большое богатство) .
4. Кім спортпен шұғылданушымын, ана күш үдетілед.
(Кто спортом занимается, тот силы набирается) .
5. Өзi тойса да көзi тоймайды.
(Сам наелся, да глаза не насытились) .
6. Сыйлап берген су да тәттi.
(Поданная с уважением и вода сладкая) .
7. Тату үйдiң тамағы тәттi.
(В дружном доме вся еда вкусная) .
8. Нан болса, ән де болады.
(Будет хлеб – будет и песня) .
9. Жұмыс ауыр болса да нан тәттi.
(Трудна работа, да сладок хлеб) .
10. Ас атасы – нан.
(Отец еды – хлеб) .
11. Емнің алды – еңбек.
(Средство для лечения – труд) .
12. Тазалық – саулық негізі,
Саулық – байлық негізі.
(Чистота – основа здоровья,
Здоровье – основа богатства) .
13. Үлкен суыққаға мұрынды сақта.
(Береги нос в большой мороз) .
14. Су қалалық ақты – жазғытұрымды әкелдi.
(Вода с гор потекла – весну принесла) .
15. Жанында күн ыстықтап тұр, жақсылықты ананың жанында.
(При солнышко тепло, при матушке добро) .