Тапсырма Екі мәтінді салыстырып, тақырыбын, құрылымын, мақсатты аудиториясын, олардың тілі
мен стилінің формасын, ұқсастығын және айырмашылыгын сараптаңыз
1-мәтін
Қаһарман
Мың кұбылып тұрса-дағы бар маңы
Адамзатты алға бастар Ар заңы
Miр оғындай Момышұлы Бауыржан -
Туа біткен туралықтың тарланы
Әрбір сөзі жас ұрпаққа - тағылым,
Бойға жиған ақылы мен сабырын,
Өмір бойы шындык үшін күресіп,
Жалғандықтың тіліп түскен тамырын!
Жауынгерді айналдырып құрышқа,
Тайсалмастан кірген талай ұрысқа
Ұрпағына үлгі болған ғұмырын
Ұқсатамын жарқылдаған қылышқа!
Жүру үшін тура жолдан бұрылмай,
Ар мен Намыс бірге туған ұғымдай
Біздер үшін рухы биік Бауыржан
Батырлық пен Ақиқаттың туындай!
Ұшқыр ойды от-қайраққа жаныған,
Туған елді өз үйім деп таныған,
Жалындаған жастар керек еліме
Батыр баба қасиеті дарыған!
2-мәтін
Редакцияға тапсырма сұрай келген А Бек нақ осы тұсқа тап келеді. Редакцияның сол
кездегі қызметкері «Бранденбург қақпасы» кітапшасының авторы жазушы Александр
Кривицкий А Бекке осы жиырма сегіз батыр жайлы түсіндіре келіп, шығарма жазуды
тапсырады Полкте бір қатал полк командирі - аға лейтенант Б.Момышұлы деген
командирдің бар екенін ескерте айта келіп, сол жайлы шығарма жазуды қатты өтініп
сұрайды. Аға лейтенант өте қатал, ешкіммен ашық сөйлесе бермейді, тіпті маңына да
жолатпайды дегенді баса ескертеді «Сен Момышұлымен тіл табыса алсаң, онда сенін
жолыңның болғаны, дейді Бекті жолға шығарып салып тұрып. Шындығында да
Александр Кривицкий өзі де соғыстың алғы шебін аралап жүріп, МоАгышұлымен
танысып, шығарма жазуды ойлағандардың бірі еді Әйтсе де, оның бұл ойы іске аспады.
Ол Б.Момышұлының қатаң қаһарына шыдамай, дегеніне көне алмай жолдары екі
айырылған болатын. Осы жағдайды көп ойланған АКривицкий панфиловшылар жайлы
шығарма жазуды бір сәтте есінен шығарған емес Ақыры А Бекке өзінің ойын іске
асыруды тапсырады. А Бек бұл жұмысты ойдағыдай атқарып, БМомышұлының атын да,
өзінің атын да дүниежүзіне әйгілі етті. Б.Момышұлы А Бекті алғашында қабылдамады
Турасын айтсақ, сөйлеспек түгіл маңайына да жолатқан жоқ. Ал Бек БМомышұлының
бұл қылығына қатты қынжылса да, наразы болмады. Бірақ соңынан қалмай Б.Момышұлы
алғы шептегі окоптарды аралағанда, ізінен қалмай алғы шепке барды Штабта отырса, ол
штабтың босағасын қарауылмен бірге күзетіп отырды. Сөйтіп жүріп ақыры Бәукеңді
дегеніне көндіріп, өз ойын іске асырды
Екі мәтіннің ұқсастығы
Екі мәтіннің айырмашылығы
Түрі
Көзделген аудитория (кімдерге арналғандығы)
Мақсаты
Мазмұны
Стилі
Шаңғы - қар бойынша адамның орын ауыстыруы үшiн құрал-сайман. (150—220 сантиметрлер) екi ұзын ағаш пластиктен жасалған Планктерi болады және қайқы нәски iстiктелген. Шаңғылар қажеттi арнайы шаңғы бөтеңкелер шаңғылардың қолдануы үшiн аяқтарға бекiткiштер арқылы, дәл қазiр жағдайлардың көпшiлiгiнде бекiнедi. Шаңғыларда олардың қабiлеттiлiгi қар бойынша сырғанауға қолдана жылысады.
Шаңғы, археологтар адамзат 4-4,5 мың жыл бұрын шаңғыны пайдаланған деп есептейді. Мұны Норвегиядағы, Ресейдің Псков қаласы маңындағы қазба жұмыстары кезінде табылған алғашқы шаңғылардың қалдықтары дәлелдейді. Қарапайым тақтайдан жасалған шаңғыларды алғашқыда "қар басқыш" аталған бұл шаңғылар кейін қазіргі кейпіне жақындады. 1930 жылға дейін шаңғылар тұтас тақтайдан жасалынды, кейін жұқа тақтайлар бір-біріне желімделінді. Келе-келе бұларды фибропластан жасалған шаңғылар алмастырды. 1870 жылы алғашқы бекітпелер пайда болды, ал 1900 жылдан бастап сырғанауды жақсарту үшін шаңғы таяқтары пайдалана бастады. Араға жылдар салып шаңғының мынандай түрлері пайда болды: спорттық жарыс шаңғылары, түсу шаңғылары, трамплиннен секіруге арналған шаңғылар, су шаңғылары, аң аулауға арналған шаңғылар, фристайл және балалар шаңғылары. 1. Сөреден шығу, мәреге келу және эстафетаны беру аймағы бірі екіншісіне 10 м-дей жақын болмайтындай және 100 м-ден қашық болмайтындай етіліп бір деңгейде орналасуы керек. Мәренің орны оған жақындап келе жатқан қатынасушы 50 м-ден кем емес қашықтықтан көрінетіндей және жолдың (трассаның) соңғы 50 м-де ылди (құлдилайтын орындар) болмайтындай етіліп орналастырылады. 2. Жекелей және командалық жарыстардың сөресі мен мәресінде төмендегідей жабдықтар: А) сере мен мәре сызықтарында екі жағында да тиісінше "Сере" және "Мәре" жазулары бар плакаттар; Ә) ашық түсті жіппен (баумен) белгіленген сере және мәре сызығы; Б) сере мен мәре сызығының екі жағынан ұзындығы 20 м-ден кем болмайтындай жалаушалар, арқан және әлеміш тізбектермен (гирлянда) шектелген дәліз (коридор); В) сөрелік дәліздің бастауындағы шаңғыны таңбалайтын орын болуы; 3. Эстафеталық жүгірудің бірінші кезеңіндегі сөренің орны радиусы 100 м болатын айналманың бөлігі болып табылады. Сөреден шығатын жолдардың арақашықтығы — 2 м. Сөре сызығынан 100 м бойы шаңғы жолдары қосарланып қатар жүреді, келесі 100 м-лікте олар үш шаңғы жолынан кем болмайтындай болып бір-біріне қосылады. Қашықтықтың алғашқы км-де шалт бұрылыстар мен бұрыштар болмауы керек. Эстафеталық жүрудің бірінші кезеңінің сөресінде; А) екі жағында да "Сере" жазуы бар плакаттар (сере сызығында немесе одан кейінірек); Ә) сере сызығынан жарыс жолының бағыты бойынша ұзындығы 100 м және ені 2 м болатын сөреден шығатын шаңғы жолдарын шектейтін дәліз (коридор); Б) сөреден шығатын [[шаңғы] жолдарының үш негізгі (сере сызығынан 200 м) жолға қосылатын орында екі жалау қойылған қақпа