Мәтінді мұқият оқыңыз(мәтінді ықшамдаңыз). Әлемнің ең үлкен кітапханасы
«Александрия кітапханасы өртенген 391 жылдан 1220 жылға дейін 830 жыл Отырар кітапханасы əлемдегі ең үлкен кітапхана болған» деп қорытындылайды профессор Еренғайып Омаров. Өкінішке қарай, даңқты бабаларымыздың мыңдаған жылдың тарихымен, ғылым, білім, өнердегі жетістіктерінің алтын қоры сақталған осы кітапхана түгі қалмай жойылып кетіпті. Жер түбіндегі мысырлық ғалым Птоломей болмаса, біз де ондай кітапхана болғанын білмес те едік. Осы кітапханадан білім алған, бүкіл əлем мойындаған Əбу-Насыр əл-Фараби туралы деректерді де тек соңғы кезде алыс шетел деректерінен таптық. Отырардын өзінде əл-Фарабиден де білімі жоғары, оған білім үйреткен талай ғалымдардың болуы да мүмкін. Себебі Отырар кітапханасын əл-Фараби жинамағаны айтпаса да түсінікті. Бұл кітапханада жүздеген жылдар бойы қаншама ғалымдар еңбек етті. Ол заманда кітаптың өте қымбат тұратынын ескерсек, бұл кітапхананы жинауға мол қаржы кеткені анық. Ол кітаптарды сатып алу, жинақтаудан басқа осы кітаптарды сақтайтын үлкен кітапхана ғимараты жəне ондағы жұмыс істейтін ғалымдарды қаржыландыру қала бюджетіне оңайға түспесе керек. Бұндай шығынды кішігірім қалалардың көтере алмасы белгілі.
Осындай үлкен кітапхананы IX ғасырда əлемнің жарты бөлігінен байлық тоқтаусыз құйылып жатқан Бағдат халифтері жинақтаған. Халиф Əл-Мамун (813-833ж.) Бағдат қаласында «Байт Əл-Хакма» (Даналық үйі) атты ғалымдар үйін ашып, дүниенің түкпір- түкпірінен ғалымдар шақырып, кітапхана қорын əзірлеген. Обсерватория ашқан. Кейін Бағдатта өте үлкен кітапхана жинақтаған. Бұл «Даналық үйінде» Орта Азияның, гректің, парсының, Мысырдың көптеген ғалымдары жұмыс жасады. Солардың еңбегінің арқасында кейін «араб өркениеті» деген түсінік пайда болды.
«Даналық үйінде» ең бірінші болып Орта азиялық математик Əл-Хорезми басшылық жасады. Əбу Насыр əл-Фараби де Бағдат халифінің шақыртуымен Бағдатқа барған. Осы кездегі Бағдат Халифінің басты уəзірлері Фараб қаласынан болған деген дерек бар.
Халифке ақыл қосатын уəзірлердің тек білімді, қабілетті адамдардан жиналатынын ескерсек, Фараб қаласының бұл заманда ғылым-білім, мəдениеті өте жоғары қала болғаны айтпаса да түсінікті. Ғылым-білімде осындай үлкен жетістікке жеткен Фараб-Отырар қаласының негізгі табыс көзі сауда деп білеміз. Кейін ғалымдар «Ұлы Жібек жолы» деп атаған үлкен сауда жолының күре тамырында орналасқан қаланың табысы жоғары қала болғаны даусыз.
Тірек сөздер:Елбасы,Батыс,Еуропа,Шығыс,туған жер,Қазақстан,өркениет,дамыған,таңба,бағыт,мақала,болашақ,атқа міну,ұлы дала,аң стиль,алтын адам,Түркі әлем бесігі,Ұлы жібек жолы,Қазақстан,болашақ ұрпақ,мақтаныш,құндылық,даусыз.
Осы сөздерді қатыстырып жазған сөйлем:
Елбасы Батыс,Еуропа,Шығыс жерлерін көркейтеді.Туған жер ол туған дала.Қазақстанның өркениетін дамыту парыз.Әрбір таңба болашаққа жол ашады.Мақала шығару өнер.Атқа міну,Ұлы дала,Түркі әлем бесігі,Ұлы жібек жолы,Қазақстан болашақ ұрпақ ережелерін сақтау керек.Біз Қазақстанның мақтанышымыз.Оның құндылықтарын сақтайтынымыз даусыз.