Батыр (парсы тілінде njBӨM бәһадур — ержүрек, батыл, батыр) — әскери өнерді жақсы меңгерген, жау түсірер ерлігімен аты шыққан, қаһарман адамға берілетін құрметті атақ. Батыр атағы мирасқорлық жолымен берілмейді, оған әрбір адам жеке басының ерлігімен ие болады.[1] Батырларды қазақ халқы ежелден құрмет тұтқан.[2]
Көшпелі халықтарда бүкіл өмірі соғыста өтетін, соғыс ісі атадан балаға жалғасқан негізгі кәсібі болған, мемлекет билікті қолына ұстаған қоғамдық топ — әскери ақсүйектер болды. Осы топта соғыс ісінің тәжірибесі жинақталып, әскери өнер дамып, қару-жарақ жасаудың, оны қолданудың биік деңгейі қалыптасты. Батырлар көбіне осы әлеуметтік жіктің өкілдері арасынан шықты. Олардың бар өмірі елдің қонысын кеңейту, халықты жаудан қорғау жолындағы жорықтарда өткен. Ел үшін жанын қиған Батырлардың есімі ел ұранына айналып, халық олардың аруақтарына табынған. Ата-бабаларынан бері қарай Батыр атанып келе жатқан, ауыр жараланса да ұрыс даласын тастамағандар қара Батыр не қара берен Батыр, қауіп-қатерді елемей, ұрысқа жалғыз кіріп ерлік көрсеткен адам жеке Батыр атанған.

Казақтың қайсар да Батыр қызы - Мәншүк Мәметова
Қазақтың қаһармандық эпостарындағы Алпамыс, Ер Тарғын, Қобыланды, Қамбар, т.б. — жауына жалғыз аттанған осындай Батырлар. Талай рет қақпа бұзып, жау қамалына ойран салған ерлерін қазақ “қамал бұзған қас батыр” деп мақтан еткен. Бағзы заманнан қазақтың көптеген Батырлары жеке басының ерлігімен қатар жыраулық қасиетімен де дараланған. Қазтуған, Марғасқа, Жиембет, Шалкиіз секілді от ауызды, орақ тілді ақындар — осындай Батырлар. Қазтуған өзі туралы: “Қарғадай мынау Қазтуған батыр туған жұрт, Кіндігімді кескен жұрт, Кір-қоңымды жуған жұрт, Қарағайдан садақ будырып, Қылшанымды сары жүн оққа толтырып, жанға сақтау болған жұрт” десе, Шалкиіз: “Күлікке тастай болып тимесе, Үстіме көбе сайлап кимен-ді, Дулығамның төбесі, Туған айдай болмаса, Батыршылық сүрменді” дейді. Марғасқа жырау — еңсегей бойлы ер Есімнің батырларының бірі болған; қосымша Батырлық.
Биотехнология - белгілі бір технологиялық мәселелерді шешу үшін тірі ағзаларды немесе олардың метаболизмдік өнімдерін пайдалану мүмкіндігін зерттейтін ғылым.
Биотехнологияның көмегімен адамның белгілі бір қажеттіліктері қанағаттандырылады, мысалы: дәрі-дәрмектерді әзірлеу, өсімдіктер мен жануарлардың жаңа түрлерін өзгерту немесе құру, бұл тамақ өнімдерінің сапасын арттырады.
Биотехнология ғылым ретінде ХХ ғасырдың соңында, дәлірек айтсақ 70-жылдардың басында пайда болды. Мұның бәрі генетикалық инженериядан басталды, ғалымдар генетикалық материалды бір ағзадан екіншісіне жыныстық процестерді жүзеге асырмай-ақ өткізе алды. Ол үшін рекомбинантты ДНҚ немесе рДНҚ қолданылды. Бұл әдіс белгілі бір ағзаны өзгерту немесе жақсарту үшін қолданылады.
1 себебі адамдар болашақта Айға үй салып, өмір сүруді армандайды
2Жақын алыс, суық жылы ,үлкен кіші