Экология және біз.
Бізді қоршаған орта: жан-ануарлар мен өсімдіктер, Жер мен Ай, Күн мен алыстағы жұлдыздар - осылардың барлығы да табиғат деген ауқымды ұғымды білдіреді. Атамыз қазақ қашанда адам мен табиғат ұғымы егіз деп санаған, себебі адам да табиғаттың ажырамас бір бөлігі. Сондықтан халқымызда «Жер-Ана» деген егіз үғым қалыптаскан. Жерді өз Анасындай, Анасын Күндей қастерлеу Ата қостаған салтымыз. «Жер шоқтығы - Көкшетау», «Жер жаннаты - Жетісу» деп, бабаларымыз туған жерге, табиғатқа деген ыстық махаббатын білдірген. Сондықтан осындай баға жетпес байлық табиғатты аялау - біздің міндетіміз.
Менің ойымша, табиғатқа тіл бітсе, бір жағынан табиғат өзін қастерлеп, аялап, оған күтім жасайтын адамдарға өз ықыласын білдірсе, енді екінші жағынан осы тіршілік көзін ластап, салдыр - салақ қарағанына қынжылап, киналар еді деп ойлаймын. Демек, біздің әрбір басқан қадамымыз, әрбір істеген ісіміз табиғатқа байланысты болғандықтан, оның біздің өмірімізде ерекше орын алуы сөзсіз. Бірақ, адамзаттың кейбір істері табиғатқа кері әсер етуде. Оның кері әсері біздің денсаулығымызға да зиян келтіреді. Табиғатты қорғау- табиғатты аялау әр адамның міндеті. Үлкен- кіші әрдайым оны таза ұстап, құрмет тұту қажет. Оның бізге қаншалықты қажет екені баршамызға мәлім.
Талай ақын жыршы ағаларымыз табиғатты өлең жырларына арқау етіп, жырлап өткен. Солардың біреуімен өз ойымды тәмамдағым келеді:
Табиғатта сезімде, құлақта бар,
Ренжітсең қайғырып жылап та алар.
Аяласаң жаныңа шуақ тамар,
Қажығанда бойыңа қуат тамар. - демек менің құрметті құрдастарым табиғатты аялайық! Қолымыздан келгенше келер ұрпаққа табиғаттың әсемдігін сақтап қалайық!
4. Азастанды аспапты этно-рок стилiндегi музыкалы жым
6. Р-сындаы маталл тауып жне ндiретiн орталы
7. Азастаннын е биiк тау
9. Оыздардын астана болан кне ала
12. Кiшi Жздi Шер Гази-ханнын ксiнiн аты кiм
13. Р-сынын ай зенiне грек тарихшылар «таниас» деген ат ойды
15. Азатын бесiншi ханы кiм болан
18. Ай мемлекеттiк табии орыы 2004 жылда рылан
19. Кне орыс жылнамаларда ыпшатарды алай атады
По вертикали
1. Керей ханнын кесi аты кандай
2. Рманазы Саырбайлы ай алада немесе ауылда дуниеге келдi
3. 1931 жылда ай ала азастан Республикасын астанасы болып аталды
5. Укаш атанын мазары ай аланын касында орналасан
8. Жетi Жарыны кiм жетiлдiрiп бекiттi
10. Отырар аласынын баса аталымы
11. Шырырабт аласы азастаннын ай облысында орналасан
12. Андай филосов, математик, шыыс алым 872 ж. Дниеге келген
14. Араанды облысындаы кмiр алабын алаш ашушы кiм болып саналады
16. Аза ылым-тiлшi, филолог,педагог, оам жне мемлекеттiк айраткер 1899-1938 жылдарында мiр срген кiм
17. 1854 жылда азастандаы ай ала рылды