Бал ашамын деп бәлеге қалған... Дастарқан басында соғыс жайында әңгіме қозғалды. Әркім
әртүрлі естіген оқиғаларын айтып жатты. Кенет торде
отырған бір ақсақал:
— Мен сендерге бір әңгіме айтайын, - деді. Бәрім әлгі
кісіге қарап елең еттік. – Бұл өзі бұрын-соңды айта
қоймаған сырым еді, – деп жалғады ол сөзін, - Қазір
соғыстың аяқталғанына да пәленбай жыл оrrі ғой.
Сондықтан бізді ешкім тергеп, кудалай коймас...
Бұрынғы Ворошилов колхозынан бес жігіт бірге әскерге
аттандык. Алдымен ауданға, сонан соң облысқа апарды.
Облыс орталығынан эшелонға отырғызып батыс жакка
алып бара жатты. Бүгінгідей бөлек-бөлек жатар орны бар
вагон қайда?! Кинода көрсетіп жүргендей ағаш вагон.
Пойыз да жай жүреді. Әр станцияға тоқтап, су аламыз.
Берген тамағын талғажау қыламыз. Екі-үш күннен кейін
пойыздан кісі жалығады екен. Арамызда бізден ересектеу,
әр нәрседен хабары бар, кагылез Әбдібек деген жігіт болды.
Ішіміз ысқаны сондай бір кезде әлгі Әбдібекке:
Сен бал ашшы, совет жеңе ме екен, неміс және ме екен?
делік. Әбдібек кұмалақты шашып кеп жіберіп:
- Жаудың беті қатты. Күші басым, Біздің жеңуіміз қиын
болады-ау! - деді.
Кешке бәрімізді вагон-штабқа шақырды. Болған оқиғаны
айна-қатесіз біреу жеткізіпті. «Мұны сендерге кім үйретті?
Неге совет әскерінің женетініне күдік келпресінелер?
Араларында жаудың тыншысы бар шығар?» - деп, ал
тергеудің астына алсып келіп, Орысша да жонді білмейміз
ғой. Сұрақтың бірін түсінсек бірін түсінбейміз. «Солай
құмалақ аштырғанымыз рас», - деп мойындаудан басқа амал
қалмады. Содан не керек, «Совет елінің неміс фашистерін
жеңетініне күмән келтіріп, жауынгерлердің арасына
іріткі
салып жүр», - деген айып тағып, Обдібекті вагоннан түсіріп
алып калды. Қалгандарымыз да майданға жеткенше
козге
түрткі болып, қатаң бақылауға алындық. Артынан естідік,
Әбдібек байқұсты әскери трибуналдың үкімімен соттап
жіберіпті. Сол күйі қайтпады.
Сұраққа мәтін арқылы жауап беріңіз
1. Тақырыпқа неге " бал ашамын деп бәлеге қалған..." деген ат қойды?
2. Дастархан басындагы эңгіме калай бастады?
3. "Құмалақ ашу" туралы өзіңің көз қарасың қандай?
Бізді қоршаған орта: жан-жануарлар мен өсімдіктер, Жер мен Ай, Күн мен алыстағы жұлдыздар — осылардың барлығы да табиғат деген ауқымды ұғымды білдіреді.Адам – табиғаттың ажырамас бөлігі. Сондықтан халқымызда «Жер-Ана» деген егіз үғым қалыптаскан. дүниеге келтіріп бар махаббатын мейірімін, күн шуағын жүрегімізге ұялатқан табиғат ол аяулы Ана! Табиғат адамның бойына қуат, көңіліне шабыт, сезіміне ләззат шапағатын ұялататын сұлулық пен әсемдік әлемі.Біз бар күшімізбен табиғатты қорғауымыз қажет. Табиғатқа өнеркәсіп салалары зиян келтіреді. Айналаға көп ағаш отырғызып, отткті кобейтуге болады.