Қажетті сөздер менің ойымша, демек, қалай болғанда да, өкінішке орай, меніңше, біріншіден, қорытындылай келе... т.с.с. Өзіндік көзқарас көтерілген мәселе
(10)
Мәтіндер
«Александрия кітапханасы ортонен 391 жылдан 1220 жылға дейін 830 жыл
Отырар кітапханасы әлемдегі ең үлкен кітапхана болған деп қорытындылайды
профессор Еронғайыр Омаров. Өкінішке қарай, данқты бабаларымыздың мыңдаған
жылдың тарихымен, ғылым, білім, өнердегі жетістіктерінің алтын қоры сақталған осы
тапхана түп қалмай жойылып кетіпті. Жер түбіндегі мысырлық ғалым Птоломей
болмаса бізде ондай отапхана болғанын білмес те едік. Осы кітапханадан білім алған,
бүкіл әлем мойындаған Әбу-Насыр әл-Фараби туралы деректерді де тек соңғы кезде
алыс шетеп деректерінен таптық, Отырардын озінде ол-Фарабиден де білімі жоғары,
оған білім үйреткен талай ғалымдардың болуы да мүмкін. Себебі Отырар кітапханасын
an-Фараби жинамаганы айтпаса да түсінікті. Бұл кітапханада жүздеген жылдар бойы
қаншама ғалымдар еңбек етті. Ол заманда кітаптың өте қымбат тұратынын ескерсек, бұл
кітапхананы жинауға мол қаржы кеткені анық. Ол кітаптарды сатып алу, жинақтаудан
басқа осы кітаптарды сақтайтын үлкен кітапхана ғимараты және ондағы жұмыс істейтін
ғалымдарды қаржыландыру кала бюджетіне оңайға түспесе керек. Бұндай шығынды
кішігірім қалалардың көтере алмасы бenrini,
2-MOTIN
«Кітап - білім бұлағы» немесе «Кітап - priлiк пен руханилық айнасы» деп жатамыз.
An con инемен құдық қазғандай болатын білім бұлағының негізгі мекен - кітапхана .
Кітапхана - білім мен тапымнан, модениеттің орталыгы, касиетті орда десек, артық
айткандық емес. Әлемдегі ең танымал орі оң улкен кітапханалар туралы әңгімелейтін
болсак. Конгресс кітапханасы Конгресс кітапханасы - Америка Құрама Штаттарының
ұлттық кітапханасы жоно Курама Штаттары Конгресінің негізгі зерттеу филиалы болып
табылады. Кітапхана Вашингтон қаласында үш бірдей ғимаратта орналасқан.
татар саны жоншен де, алып жаткан аумағы жағынан да олoмдегі ең үлкен
кітапхана саналады. Бinocis бе, мұндағы қызметкерлердің саны - 3000 адамнан асады
екен. Кітапханада 437 түрлі тілде жазылған 32 миллионнан аса кітап пен құнды
аnараттар, 01 миллиондай қолжазба, Солтүстік Америкада сирек кездесетін кітаптар
жинағы, 1 миллионнан астам мемлекеттік баспа үш ғасырдан бері жиналып келе жатқан
1 миллиона жуық оnемдік газет, зануық құжаттардың алемдегі ең үлкен жиналы,
филдер. 4,8 миллион карта, ноталар, 13,7 миллионнан астам сурет бар. Қазіргі тануда
кітапхана басшысы - Джеймс ХБиллингтон.
Жауаптары:
Жауаптары:12 - билет
3) Мәтіндегі тәуелдік жалғауы бар сөздер:білімнің, адамның.
20-билет
1) Мәтінді оқып,сұрақтар қой.
1.Қандай адам болашақта дегеніне жетеді? (Арманшыл адам)
2.Қай кезден бастап адам өзінің жүрегі қалаған мамандыққа бейімделе бастайды? (Жас кезден)
3.Жастардың басты міндеті қандай? (Ата-ананың, ұстаздың берген сапалы білімі мен өнегелі тәрбиесін дұрыс ұғынып, түсініп оқу ).
23-билет
2) Жалғаудың түрлері,мысал.
Жалғау — сөз бен сөзді байланыстыратын, сөз аралығындағы қатынастардың көрсеткіші болып табылатын, сөзге грамматикалық мағына үстейтін қосымшалар. Жалғаудың төрт түрі бар: көптік, тәуелдік, септік, жіктік.
Тәуелдік жалғау, әдетте, бір заттың басқа бір затқа тәуелді екенін білдіретін қосымша.Мысалы: менің қаламым; сенің қаламың; сіздің қаламыңыз, оның қаламы.
Септік жалғаулары арқылы есімдер сөйлемдегі етістіктермен де, шылау сөздермен де, есімдер өзді-өздері де жалғасып әр алуан қарым-қатынасқа түседі.Мысалы,еңбек,еңбектің,еңбекке,еңбектен,еңбекті,еңбекте,еңбекпен т.б.
Көптік жалғау — жалғанған сезіне көптік мағына беретін қосымша. Көптік жалғауының дыбыс үндестігіне қарай алты варианты қолданылады: -лар, -лер, -дар, -дер, -тар, -тер(қала-лар, мекеме-лер, ғалым-дар, езен-дер, ат-тар, шөп- тер).
Жіктік жалғау – баяндауышқа ғана тән жалғау.Мысалы,мен бардым,ол отырды,біз келдік т.б.
25-билет
2) Үндестік заңының ережесі,мысал.
Үндестік заңы – түбір мен қосымшаның және сөз аралығындағы дыбыстардың бір-біріне ықпал жасап, өзара үйлесіп, айтылуын үндестік заңы дейміз.
Оның екі түрі бар: 1) буын үндестігі, 2) дыбыс үндестігі.
Тіліміздегі сөздердің басым көпшілігі не біркелкі жуан, не біркелкі жіңішке айтылады.
Мысалы:
Жуан сөздер: балалар, қалалар, қызылдау.
Жіңішке сөздер: жерлерді, ініміз, күнделік.
3) "Азамат","қайраткер" сөздерін жіктеу.
Жекеше:
І жақ:Мен азаматпын,қайраткермін.
ІІ жақ: Сен азаматсың,қайраткерсің.
Сыпайы түрде:Сіз азаматсыз,қайраткерсіз.
ІІІ жақ:Ол азамат,қайраткер.
Көпше:
І жақ: Біз азаматпыз,қайраткерміз.
ІІ жақ:Сендер азаматсыңдар,қайраткерсіңдер.
Сыпайы түрде:Сіздер азаматсыздар,қайраткерсіздер.
ІІІ жақ:Олар азамат,қайраткер.