1941-1945 жылдар аралығында күллі әлемді дүр сілкіндірген ІІ Дүниежүзілік Ұлы Отан соғысы қазақ халқының өмірінде де үлкен таңба қалдырды. Зұлмат жылдарда елді жаудан қорғау үшін Қазақстаннан жалпы есебі 1 миллионнан аса жауынгер аттанған. Алексеенконың «Қазақстандағы демографиялық дағдарыс» кітабында жазылған мәліметке сенсек, соғыс жылдарында Қазақстан 600 мыңнан аса тұрғынынан айырылған. Соғыс кезінде қайтыс болғандар саны 279 мыңнан асады, 43 мыңға жуық сарбаз госпитальдарда жан тапсырса, 271 мыңнан аса адам үйіне қайта оралмай, із-түзсіз жоғалғандар санатына енген.
Айдостың әкесі әр аптаның сенбісінде көлге балық аулауға шығатын. Осы жолы балық аулауға Айдос та баруын өтініп еді, әкесі келісіп дайындалуын сұрады. Айдос зыр жүгіріп қармақ пен жауынқұрттарды жинай бастады. Олар көлге келіп, әкесі қармағын көлге лақтырып жіберді. Ал Айдосқа ағаш пен жіптен кішкентай қармақ жасап берді. Айдостың қармағы көлдегі балықты аулау үшін кішкентай болғандықтан, әкесі аулаған шелектегі балықтарды аулап отырды. Әкесі жақында Айдосқа қармақ сатып алып беремін деп уәде берді. Кеш батып, біраз балық аулаған әкесі мен баласы әңгіме құрып үйге қайтты.
Объяснение:
Бастауышқа мысалдар.
Бастауыш - сөйлемде атау септік тұлғасында тұрып, ойдың иесі болатын тұрлаулы сөйлем мүшесі.
Мысалы: Жиналыс (не?) сағат жетіде аяқталды.
Анам (кім?) дүкеге кетті.
Кітаптар (нелер?) баспадан шықты.
Оқушылар (кімдер?) емтихан тапсырып жатыр.
Баяндауышқа мысалдар.
Баяндауыш - сөйлемде бастауыштың қимылын, ісін, жай-күйін, кім, не екенін білдіріп тұратын тұрлаулы сөйлем мүшесі.
Мысалы: Қоңырау соғылды (не істеді?).
Дүкеннен азық – түлік сатып алдым (не қылдым, не істедім?)
Арман әлі ұйықтап жатыр (не істеп жатыр?).
Пысықтауышқа мысалдар.
Пысықтауыш: етістіктен болған мүшенің қасиетін жан-жақты анықтайтын, яғни оның жай-күйін, сын-сипатын, мөлшерін, мезгіл-мекенін, себеп-мақсатын көрсетеді.
Мысалы: 1. Түске таман (қашан?) ол да келіп қалды. – мезгіл пысықтауыш
2. Ол үйге қарай (қалай қарай?) кетті. – мекен пысықтауыш
3. Володя қазақша (қалайша?) сөйледі. – амал пысықтауыш
4. Мен сені сағынып (не себепті?) келдім. – себеп пысықтауыш
5. Әсем дүкенге кітап алғалы (не мақсатпен?) келді. – мақсат пысықтауыш
Толықтауышқа мысалдар.
Толықтауыш: баяндауышқа қатынасты болып, қимыл-әрекеттің объектісін білдіреді. Атау септігі мен ілік септігінен басқа септік жалғауларының бірінде болады.
Мысалы: Атасы баласын (кімді?) шақырды.
Оған (кімге?) көмектесу керек.
Қасқырлар көк шолаққа (неге?) ауыз салды.
Мен Айданамен (кіммен?) сөйлесіп, кездесу туралы ұсыныс жасадым.
Анықтауышқа мысалдар.
Анықтауыш: сөздің сынын,қасиетін, белгісін, басқа да сипаттарын білдіреді.
Мысалы: Зейнептің көздері үлкен (қандай?), кірпіктері ұзын (қандай?).
Оқыған (қандай? Қай?) кітаптарым мені іске бастады.
Жаңадан тұрғызылып жатқан (қандай?) үй осы жылдың аяғына дейін тұрғындарға тапсырылады.
Ашынған (қайткен? қандай?)әйел мән - жайын айтады.