Қосымшаның түрлері.
Қазақ тілінде қосымша жалғау, жұрнақ болып екіге бөлінеді. Сөз мағынасын өзгертетін қосымшаны жұрнақ дейміз: жұмыс – жұмысшы, ойын – ойыншық, оқу - шы, бала - лы, орын - дық, сыр - мақ т.б.
Ал сөз бен сөзді байланыстыратын қосымшаны жалғау дейміз: жұмыс – жұмыста, ойын – ойынға, дәптер – дәптерді, көше – көшеде.
Қазақ тілінде жалғаудың 4 түрі бар:
1. Септік жалғау;
2. Көптік жалғау;
3. Тәуелдiк жалғау;
4. Жіктік жалғау.
Қазақ тіліндегі жұрнақ мағынасы мен қызметіне қарай екіге бөлінеді:
1. сөз тудыратын жұрнақтар өзі жалғанған сөзінен жаңа сөз тудырады. Мысалы, “жылқы - шы”, “біл - ім”, “жасы - қ”, “таға - ла”;
2. сөз түрлендіретін жұрнақтар өзі жалғанған сөзіне үстеме мағына қосып, сөздің тұлғасын өзгертеді. Мысалы, “көк-шіл”, “көк(г) - ірек”, “сары - лау”, “сары - рақ”, “жаз - ып”, “жаз - ғалы”. Жұрнақтар сөзге белгілі бір жүйеде рет - ретімен жалғанады.
Түбірге тете сөз тудыратын жұрнақтар, одан кейін сөз түрлендіретін жұрнақтар, бұлардан соң жалғаулар орналасады. Жұрнақтар түбірге де, туынды сөзге де жалғанады (“бас - шы”, “басшы - лық”, “ұйы - м”, “ұйым – дас – тыр – у – шы”).
Достық (жұрнақ) Адамдардың достығы әдетте жыл өткен сайын беки түседі.
Досым (жалғау) Менің досымның есімі - Арнұр.
Елімнің гүлденуі үшін мен көп нәрсе жасай аламын. Мысалы: тазалықты сақтау, қоқысты шығармау, сонымен қатар кейінірек өте жақсы нәтижеге қол жеткізу үшін жақсы оқу .. Ғылымда кейбір жетістіктерге қол жеткізуге немесе адамдардың өмірін сақтауға болады - дәрігер болу. Мен психолог бола аламын және айналадағы адамдардың барлығын жарқын жаққа бағыттай аламын.Мұғалімнің, құтқарушының асыл жұмысын өз мойныма ала аламын.Мен өз еліммен мақтанатынымды жауапкершілікпен айта аламын. Оның үстіне, мен өзімнің елімнің болашағы зор болғанын қалаймын - ол соған лайық. Сондықтан мен өз мемлекетімнің толыққанды азаматы болуға - өз өмірімді, отбасымның және достарымның, жалпы адамдардың өмірін жақсартуға көмектесуге тырысамын.
Қыз Жібек пен Төлеген бір біріне өлердей ғашық болды.
Хорен сарбаздары не үшін Қыз жібеккке келді(Жібекті айттыру үшін)
Төлегеннің әкесі"Қыз Жібекке бармайсың,барсаң теріс батамды беремін" деуі