Қарсылықты салалас құрмалас сөйлем — синтаксистік компоненттеріндегі баяндалған оқиға-әрекеттер бір-біріне қарама- қарсы қойылатын құрмалас сөйлем. Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемдегі қарсылықты мағына екі түрлі кұбылысты, іс-әрекетті, көріністі салыстыра баяндауға негізделеді. Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемнің бір компонентінің баяндауышы болымды, енді бір компонентінің баяндауышы болымсыз тұлғада беріліп, қарама-қайшы мән туғызады. Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемдер жасалу жолына бірнеше түрге бөлінеді:
Абай (Ибраһим) Құнанбаев (1845—1904) ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, саяси қайраткер, либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Абай ақындық шығармаларында қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық, моральдық мәселелерін арқау еткен.Біз үшін Абай Құнанбайұлы қазақ әдебиеті поэзиясының қанатын кеңге жайып, жаңа деңгейге көтерілуіне орасан зор үлес қосқан шоқтығы биік, дара да, дана тұлға болып қала бермек. Абай қазақ поэзиясында жас ұрпаққа терең ойға толы сан алуан өлеңдер үлгісін қалдырғаны белгілі
Ертеден қара кешке дейін, күні бойы: ерте- кеші
Су жүретін жыра, ойпаң жер:ауыл-тоқсан
Таза, мөлдір: тұп-тұнық
Әрі-бері, ілгері кейінді: ерсіл-қарсыл
Таңырқау, таңғалау: аң-таң
Объяснение: