 Жоспар:
1.Кіріспе:Қиястың әкесінің майданға кетуі
2.Негізгі бөлім:Анасының сырқаттанып жатқаны
3.Қорытынды:Нағыз еңбекқор Қияс
Кияс ол акылды бала.Кияс егіс басына келгенде күннің де алкызыл шапағы жер бетіне тарай бастаган еді.Бала су құып үйренген және жер казып үйренген. Оның бәрің әкесі үйреткен.Бір күні әкесі майданға кетіп қалған ал анасы ауру.Қияс ішінен сөйлеп отырды «Алдымен құлақ арықты шығыс бетіндегі атыздарды суарамын» деп ойлады.КИЯС анасы ауру ишиненде жылады.»бұл жерді меңін қалай да бітеуім кекек» деп ойлады ол іштей……
Қиястың әкесі майданға кетеді.Ал анасы қатты ауырып жатады.Сол анасын көрген бала Қияс анасын қатты уайымдайды.Бірақ оған қарамастан бала Кияс анасына көмек қылып,еңбек етеді.Ол жерге әр жыл сайын тары егіп,колхоз жинап,терін төгіп,жейтін нан табады.Бала Қияс әкесінің жанында болмасада әкесі үйреткен жұмыстарын үлкендерше істейді.Міне,Қиястың еңбекқор екенін осы мәтінен-ақ табуға болады.Бірақ қазір Қияс сияқты балалар аз
5 тап.
Қожа — Шын аты Қожаберген. Бір сыныпта екі Қожа болғандықтан, шатастырмас үшін оны "Қара Қожа" деп атайды. Кейде келемеждеп, «Қара Қожа» деудің орнына «Қара Көже» дейді. Фамилиясы Қадыров. Бір кезде «Қадырұлы» деп те жазып жүрді. Шашы қайратты. Бойы - орта бойлы, әжесі "әкең тәрізді сұңғақ боласың" дейді. Мектепте дәрігер өлшегенде бір жүз отыз тоғыз сантиметр шыққан. Жасы он екіде. Бесінші сыныпты бітірген. Арманы: оқу бітіріп, ер жету, университетке түсу. Жазушы болу.Жанар — Қожамен бірге оқиды. Қожаның ойынша "кластағы ең бір ақылды қыз. Сұлу." Дауысы әдемі, ән салады. Басына үкілі тақия киіп, мың бұралып «Қамажайға» билейді. Өнерлі қыз. Сыныптағы бірінші үздік оқушы.Сұлтан — ол Қожаның жан досы. Бойы ұзынша арық келген жігіт. Қожадан екі-үш жас үлкен. Әкесі Сүгір жылқы бағады. Бірақ ол біраз жыл бұрын оқуды тастап кеткен және жаман қылықтарға әуес.Қаратай — көрші колхоздағы комбайншы. Қаратайдың әйелі дүние салған. Ол Қожаның анасына үйленбекші. Қожа оны жек көреді.Жантас — Ол Қожамен бір сыныпта оқиды. Жантас пен Қожа бір бірін ұнатпайды. Себебі Жантас Қожаны үнемі «Қара көже» деп мазақтайды және екеуі де Жанарды ұнатқандықтан үнемі сөзге келіп қалады. Сол себепті өз сыбағасын алады.Майқанова — Қазақ тілі пәнінің мұғалімі (Майқанова Сәбира). Қожа оқитын сыныптың жетекшісі. Ол адамгершілігі мол әрі ақылды ұстаз.Әжесі — Қожаны қанаттыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқтырмай қызғыштай қорғап өсіреді. Өзінің ерке немересін еш жамандыққа қимайтын жанашыр жан.Анасы — Қожаның анасының аты — Миллат. Ол ақылды, тәрбиелі адам. Ауылдың үлкен-кішісінің бәрі бірдей алдынан қия басып өтпей, хан көтеріп, құрметтеп тұрады. Екі бірдей сайлауда қатарынан аудандық советке депутат етіп сайланған.Сәйбек қарт — Мектеп күзетшісі. Ол Қожаның әкесі Қадырдың досы, әкесі туралы көп білетін әрі Қожаға ақыл айтқан кісі.Оспанов — зоология пәнінің мұғалімі. Қожаның жақсы көретін мұғалімдерінің бірі. Ол Қожаның әкесінің көзі тірі кезіндегі жан досы болған.Жақанов — Қожаның сыныптасы.А.Михайловна — Толық аты: Анфиса Михайловна. Орыс тілі пәнінің мұғалімі. Қожаның айтуынша, "мұғалімдердің ішіндегі алтын адам".Сүттібайдың Қожасы — Қожаның сыныптасы. Сүттібайдың үлкен баласы. Бір сыныпта екі Қожа болғандықтан, шатастырмас үшін оны өңіне қарап "Сары Қожа" деп атайды.