Неке және отбасы - бұл ерлер мен әйелдер мен олардың балалары арасындағы қатынастарды реттейтін өзара байланысты әлеуметтік институттар. Неке дегеніміз - ұрпақ өрбітудің табиғи қажеттілігінен туған ер мен әйелдің әлеуметтік танылған одағы. Отбасы дегеніміз - мұндай одақ құрған және тайпаны (тұқымды) экономикалық жағынан қамтамасыз ететін әлеуметтік бірлік. Неке мен отбасы туралы нақты анықтама беру қиын, өйткені олар тарихта үлкен өзгерістерге ұшырады және олардың әртүрлі формалары пайда болды. Ғылымда некенің және отбасының бастапқы формасы туралы сенімді гипотезалар бар.
Отан - елдің анасы
Ер - елдің анасы
Отан қадіріне жетпеген,
өз қадіріне жетпейді.
Отан үшін күрес,
Ерге тиген үлес.
Отан – оттан да ыстық
Отан қуат - отбасы шуақ
Отан отбасынан басталады.
Отанды сүю – отбасынан басталады.
Орағың өткір болса,қарың талмайды,
Отаның берік болса жауың алмайды.
Отансыз адам - ормансыз бұлбұл
Алтын ұяң – отан қымбат.
Ер - елінде,
Гүл жерінде.
Ел іші – алтын бесік
Ауылым - алтын бесігім
Өз елің – алтын бесігің,
Еңбекпен бағыт егіз.
Өзге елінде сұлтан болғанша,
Өз еліңде ұлтан бол.
Ел мен жер егіз.
Туған жердей ел болмас,
Туған елдей ел болмас.
Бірлігі жоқ ел тозады,
Бірлігі күшті ел озады.
Жат жердің қаршығасынан ,
Өз еліңнің қарғасы артық.
Егілмеген жер жетім,
Елінен айрылған ер жетім.
Ұлтарақтай болсада,
Ата қонысы жер қымбат.
Ат төбеліндей болсада,
Туып өскен ел қымбат.
Ел – елдің бәрі жақсы,
Өз елің бәрінен жақсы.
Бұлбұл гүлзарын сүйеді,
Адал адам отанын сүйеді.
Ит тойған жеріне,
Ер туған жеріне.
Туған жер - тұғырың,
Туған ел - қыдырың.
Туған жердің жуасы да тәтті.