1. Шебердің қолы ортақ, Шешеннің сөзі ортақ. Руки умельца и язык оратора – народа достояние. 2. Ақынның тілі қылыштан өткір, қылдан нәзік. Слово акына острее клинка и нежнее волоска. 3. Ділмардың сөзі ұстаның бізінен өткір. Слово оратора острее шила сапожника. 4. Тіл қылыштан өткір. Язык острее сабли. 5. Тілге шешен – іске мешел. Кто на слово щедр, тот на дело скуп. 6. Тілде тиек жоқ, Ауызда жиек жоқ. Язык – без запора, рот без ограды. 7. Қысыр сөзде қырсық көп. Языком зря молоть – беду накликать
Сейіт жол үстінде жүгіріп бара жатып,бір арбаға келіп аңғарусыз соғып кетіп,аяғын сындырып алыпты.Ойбайлап жылап жатқан баласын көріп,шошынғаннан,шешесі есінен танып қалыпты.Мұны көрген соң,Сейіт жыламақ түгіл сынған аяғын орнына салып,таңып жатқанда да дыбысын шығармапты,қабағын да шытпапты.Сонда сынықшы кісі: -Аяғың ауырмай ма,қабағыңды шытпайсың-деп сұрапты.Сейіт шешесі шығып кеткен соң,демін алып,сынықшыға сыбырлап: -Ауырмақ түгіл жаным көзіме көрініп жатыр,бірақ менің жанымның қиналғанын көрсе,əжемнің жаны онан жаман қинала ма деп сабырлылық қылып шыдап жатырмын-депті.
1. Сұраулық:
Сонда ол кетіп қалмағаны ма әлде қалай?
2. Күшейткіш:
Оны тап та, тез келуін ескерт.
3. Шектік(тежеу):
Сендей адал достар тек қана менде.
4. Болжалдық:
Кеше сабақтан ауырып қайтыпты деседі-міс.
5. Болымсыздық:
Ол түгілі сенде одан аса алмайсың.
6. Нақтылау:
Кеше апай үйге тапсырма ретінде берді ғой.