Біз қазбалы отындарға тәуелдіміз. Көмір, мұнай және табиғи газ әлемдік энергияның шамамен 90%-ын құрайды. Ғаламдық қазбалы отынның қолданылуы: көмір – 28%; мұнай – 40%; табиғи газ – 20%. Олар әртүрлі күйде болғанымен, барлық үш отын түрі тарихи кезеңге дейінгі өсімдіктер мен жануарлар қалдықтарынан тұратын көмірсутектер. Бүгінде біз қолданатын отындардың көбі алғашқы динозаврларға дейін миллиондаған жылдар бұрын өмір сүрген тірі организмдерден қалыптасқан. Бірақ бұл қалдықтар қалайша қуатты энергетикалық ресурстарды түзе алады? Өсімдіктер күн энергиясын сіңіріп, оны «фотосинтез» деп аталатын биологиялық процесс арқылы пайдалануға жарамды энергияға айналдырады. Өсімдіктер мен жануарлар өлгеннен кейін, оларды микроорганизмдер шірітіп, ыдыратады. Осы процесс арқылы ежелгі органикалық заттар өзіндегі химиялық энергиясымен бірге қабаттар астында көміледі. Уақыт өте қысым мен жылу материалды қысып, құрамынан су сияқты заттарды шығарып, концентрацияланған көміртегін қалдырады және бүгінде біз білетін қатты, сұйық немесе газ түріндегі қазбалы отындарды қалыптастырады.
Қазбалы отынның қалыптасуы
Мұнай мен газ теңіз түбіндегі жануарлардың органикалық қалдықтарынан пайда болады.
Көмір, негізі, теңіздік заттардан емес, жердегі өсімдік қалдықтарынан қалыптасқан.
Бүгінде бұл отын терең жер астынан өндіріледі. Қазбалы отын түрлері бізді дайын энергия көзімен қамтамасыз етеді. Бірақ олар ұзақ қалыптасатын болғандықтан, қазбалы отындар адам өмірінің кезеңінде алмастырылмайды, яғни олардың энергия көзі ретінде басымдылығы шектеулі және қалпына келмейді.
Матинде берилген акпараттар бойынша SWOT-талдау жасаныз (кушти, алсиз, мумкиндик, кауып)
Одним прекрасным летним днем, в предгорья Алатау пришла весна. Ручеёк зазвенел, разнося свою прохладную водичку по всей окрестности гор. А на предгорьях тем временем распускались тюльпаны. Все было покрыто красно-желтым ковром из маленьких тюльпанов. И водички ручейка хватало на всех. Но, почти на краю поля, был один тюльпан. Он не мог распуститься потому что ему не хватало водички ручейка. Из-за большого камня который преграждал дорогу ручейку ему не хватало водички. Постепенно он засыхал, так и не показав свою истинную красоту. Но вот, как-то раз мимо этого тюльпана пробегала лисичка, она заметила этот маленький почти засохший тюльпан. Ей стало интересно, почему же он засыхает, а остальные тюльпаны нет. Она подбежала к этому тюльпану и спросила «что с тобой милый тюльпан? Почему ты не цветешь так же ярко как другие?», на что тюльпан, дрожащим, еле слышным голосом ответил «Видишь лиса этот камень? Он преграждает путь ручейку ко мне, и не дает мне пить. Из-за него я засыхаю». И тут лиса решила тюльпану, она собрала все свои силы в свою маленькую лапку и убрала тот камень, который мешал ручейку добраться до этого тюльпана. И тут ручеёк добрался до этого тюльпана, и буквально в мгновение тюльпан расцвел ярче всех. Лиса не могла поверить своим глазам, тюльпан был очень красив и ярок. После того как он расцвел он поблагодарил лису от всего своего крохотного сердечка.