1.Жол жиегіне - Жаяу жүргіншілер тротуармен, жолдар, бике, жолдарын, олардың болмаған жылжыту керек. - Пешеходы должны двигаться по тротуарам, пешеходным дорожкам, велопешеходным дорожкам, а при их отсутствии - по обочинам. 2.Бұл бөлу желісі жақын жолдың ортасында жылжыту үшін тыйым салынады. - Запрещается двигаться в середине дороги около разделительной полосы. 3. Жаяу жүргіншілер жерасты және жерүсті, соның ішінде жаяу жүргіншілер өтпелерінде жолды кесіп, ал олар болмаған жағдайда қажет - сызығы бойымен кесiп тротуарлар немесе бордюр кезінде. - Пешеходы должны переходить дорогу по пешеходным переходам, в том числе по подземным и надземным, а при их отсутствии — на перекрестках по линии тротуаров или обочин. 4. Қозғалыс реттелiп тұратын жерлерде, жаяу жүргіншілер сигналдарды немесе жаяу жүргіншілер жол қозғалысы реттеуші басшылыққа ала отырып, ал ол болмаған кезде керек - көлік тасымалының. - В местах, где движение регулируется, пешеходы должны руководствоваться сигналами регулировщика или пешеходного светофора, а при его отсутствии – транспортного светофора. 5. Жыпылықтаған жарықпен жақындап КҚ (көк түсті және қызыл) көк қосылғанына және арнайы дыбыс сигналы жаяу жүргіншілер жолдары кесіп аулақ болулары керек, мен жаяу жүргіншілер жолдың (трамвай) бар болған кезде, бірден шырақтай (трамвай тректер) босатуға тиіс. - При приближении транспортных средств с включенным проблесковым маячком синего цвета (синего и красного цветов) и специальным звуковым сигналом пешеходы обязаны воздержаться от перехода дороги, а пешеходы, находящиеся на проезжей части (трамвайных путях), должны незамедлительно освободить проезжую часть (трамвайные пути). 6. Реттелмейтін жаяу жүргіншілер өтетін трамвай, жаяу жүргіншілер, бағалау кейін жолдың туралы жақындап қалған көлiк қашықтықты жаяу жылдамдығы және өтпелі олар үшін қауіпсіз болады деп көз мүмкін. - На нерегулируемых пешеходных переходах, трамвайных путях, пешеходы могут выходить на проезжую часть после того, как оценят расстояние до приближающихся транспортных средств, их скорость и убедятся, что переход будет для них безопасен.
Адам – табиғаттың ажырамас бөлігі . Табиғат пен адам қатар ұғым . Адамсыз табиғат , табиғатсыз адам өмір сүруі мүмкін емес. Адам табиғатты қасиет тұтады . Табиғат - тіршіліктің құт-берекесі. Табиғатты қорғау міндетіміз. Қазіргі кезде экология мәселесі нашарлап кетті. Экологияны қорғау,табиғатты сақтау қазіргі жастардың қолында. Табиғаттың сырын қазіргі кезге дейін ғалымдар зерттеуде. Қазақ халқында табиғатты құрмет тұтады. Қазақтар жұлдыздарға қарап бағыт бағдарды болжаған. Табиғат біздің сыраушымыз,байлығымыз,күнделікті тынығатын сарайымыз. Табиғат –адамның еңбегінсіз,адам игілігі үшін жаралған жаратылыстың сыйы. Адам табиғаттың патшасы деген ұғым бар. Сондықтан табиғат адам үшін - асыл ана. Өйткені а табиғатта,тіршілікте өсіп-өніп, жетілген.Қажетін алып, өз пайдасына жаратқан. Табиғат –ырыздықтың,ырыс пен мол қазынаның кайнар көзі , адам денсаулығының сенімді сақинасы. Ұрпақтан –ұрпаққа мол мұра ретінде калушы.Табиғаттағы жануарлардың мүйізінен немесе өсімдіктің тамырынан халық емшілері дәрі – дәрмектер жасаган сонымен қатар адам ағзасына дәрінің септігін тиерін анықтаған.Табиғаттың сырын білмей, қалай болса солай пайдалану ойға қонымсыз. Өйткені оның салдарынан табиғат байлықтары кеми түседі. Қазіргі таңда табиғаттың ластануы үлкен , аса зор мәселе. Бұл барлық дүние жүзінде қарастырылуда. Табиғат – сөз жетпес сұлулық , баға жетпес қазына,көз тоймайтын әсемдік ,айтып жеткізе алмайтын қыры мен сыры мол құбылыс болғанымен қазір сол табиғат нашарлап,ластануда соның салдарынан адам өміріне өте қауіпті жағдай тудыруда . Біз табиғаттағы әрбір жайқалып тұрған гүлге,мәуелеп тұрған ағашқа қамқорлық танытуымыз қажет. «Бір тал кессең , он тал ек» демекші, айналамызда табиғаттан лас иісті, ауру тудырушы бактерияларды жоюшы тал,жасыл желек. Егер осы мәселе қаралмай кала берсе төңірек азып кетеді. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың «Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздігі тұжырымдамасы» жарлығы Қазақстан Республикасы білім беру жүйесінде «Экологиялық білім мен тәрбие беру»тұжырымдамасы экологиялық білім беру бағыттарына арналады. Бұл бағыттар мектептегі тәрбие жұмысына еніп, біз ауыл көшелерінің тазалығын сақтауға өз үлесімізді қосамыз. Салауатты өмір салтын ұстану аясында адамның қоршаған ортасы таза болуы шарт.Табиғаттың қорғаны жас ұрпақ - біз.Табиғат адамның бойына қуат, өзіне шабыт беруші.Табиғат біз киетін киімді,оқитын кітапты,тамақтанатын тағамды, ас дақылдарын бәрін де табиғаттан аламыз.Өлкелерді көгалдандыру жұмысы жүргізілсе деймін.Экологияы және адам өмірін бірдей сақтау үшін тезірек әрекет ету керек. Адамның ағзасын нашарлауы шаң-тозаң,қатты суық және ыстық желдерден ,микробтар,түтін, улы газдар мен бактериялардан бастау алады. Мен өзімнің туған өлкеме қарағай т.б ағаш түрлерін ексе екен деймін. Табиғаттың зардаптарына төтеп беру үшін табиғатты қорғауымыз керек.
Инеліктер (Odonata) – жәндіктеркласының бір отряды.Олар жыртқыш жәндіктер . Қазба қалдықтары тас көмір кезеңінен сақталған. Жер шарында кең тараған. Негізінен тропиктік және субтропиктік белдеулерде кездеседі. Қанаттарының құрылысына қарай Инеліктер: теңқанаттылары (Zygoptera), әр түрлі қанаттылар (Anisoptera) және Anisozygoptera (тек Жапония жәнеҮндістанда ғана кездеседі) отряд тармақтарына бөлінеді. Инеліктердің 4500-ден астам түрі белгілі. Қазақстанда 7 түрі қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген. Ұзындығы 14 – 120 мм. Құрсақ бөлімі жіңішке әрі ұзын. Аузы кеміруге бейімделген. Өте үлкен фасетті көздері басының жоғарғы бөлігін алып жатады. Мұртшалары қысқа, көзге әрең көрінеді. Қанаттары торланып жүйкеленген.
2.Бұл бөлу желісі жақын жолдың ортасында жылжыту үшін тыйым салынады. - Запрещается двигаться в середине дороги около разделительной полосы.
3. Жаяу жүргіншілер жерасты және жерүсті, соның ішінде жаяу жүргіншілер өтпелерінде жолды кесіп, ал олар болмаған жағдайда қажет - сызығы бойымен кесiп тротуарлар немесе бордюр кезінде. - Пешеходы должны переходить дорогу по пешеходным переходам, в том числе по подземным и надземным, а при их отсутствии — на перекрестках по линии тротуаров или обочин.
4. Қозғалыс реттелiп тұратын жерлерде, жаяу жүргіншілер сигналдарды немесе жаяу жүргіншілер жол қозғалысы реттеуші басшылыққа ала отырып, ал ол болмаған кезде керек - көлік тасымалының. - В местах, где движение регулируется, пешеходы должны руководствоваться сигналами регулировщика или пешеходного светофора, а при его отсутствии – транспортного светофора.
5. Жыпылықтаған жарықпен жақындап КҚ (көк түсті және қызыл) көк қосылғанына және арнайы дыбыс сигналы жаяу жүргіншілер жолдары кесіп аулақ болулары керек, мен жаяу жүргіншілер жолдың (трамвай) бар болған кезде, бірден шырақтай (трамвай тректер) босатуға тиіс. - При приближении транспортных средств с включенным проблесковым маячком синего цвета (синего и красного цветов) и специальным звуковым сигналом пешеходы обязаны воздержаться от перехода дороги, а пешеходы, находящиеся на проезжей части (трамвайных путях), должны незамедлительно освободить проезжую часть (трамвайные пути).
6. Реттелмейтін жаяу жүргіншілер өтетін трамвай, жаяу жүргіншілер, бағалау кейін жолдың туралы жақындап қалған көлiк қашықтықты жаяу жылдамдығы және өтпелі олар үшін қауіпсіз болады деп көз мүмкін. - На нерегулируемых пешеходных переходах, трамвайных путях, пешеходы могут выходить на проезжую часть после того, как оценят расстояние до приближающихся транспортных средств, их скорость и убедятся, что переход будет для них безопасен.