Найман ана бейнесі.
Шыңғыс Айтматовтың шығармалары тек қырғыз халқы ғана емес, бүкіл түркі тілдес халықтардың мақтанышына айналған. Жазушының «Найман ана» шығармасында адамзат үшін ең ауыр қасірет мәңгүрттік бейнелеген. Мәңгүрттік түркі кезеңінде қарақытайлардың тұтқынға жасаған әрекеті болып есептеледі. Есінен айырылған, ақылсыз мәңгүрт қайдан шыққанын, өзінің кім екенін білмейді. Ол өз қожайынының сөзінен басқа ешкімді де тыңдамайды. Мәңгүрт қожайыны не қаласа — соны істейді. Себебі мәңгүртте тек бір қорқыныш бар. Ол «кепешті шешсең өлесің» деген қожайындарының сөзі. Бұл шығармада Дөненбайдың ұлы Жоламан мәңгүртке айналады. Найман ана - осы шығарманың бас кейіпкері. "Ананың көңілі - балада, баланың көңілі - далада" демекші, өз баласын іздеуге шығып, жуандардың қолына түсіп мәңгүрт болған ұлын құтқаруға барын салған Найман ананың көрмегені қалмайды. Найман ана өз ұлын тауып, үйіне қайтарғысы келгенімен, ол кепеш күйін кешіп, анасын танымағандықтан өз еліне бармайды. Тіпті сол мәңгүрт қожайындарының «ол сенің басыңдағы кепешті шешуге келді» деген жалған сөзіне бола өз анасын өлтіреді. Анасының өз баласының қолынан қаза табуы - қайғылы, мұңды, жан тебірентерлік жағдай...
Күз келді. күн суыта бастады. Халық жиған шөптерін еккен егіндерін жинап қыстың қамына кіріседі.
Ал жыл құстары жылы жаққа үшып кетеді. Олар-қаз-үйректер,шағалалар, тырналар,аққулар.
Күн жылына өз өлкесіне, өз ұясына қайтып келеді. Сондықтан да оларды жыл құстары деп атайды.