Қазтуған жырау ноғайдың Едисанордасының билеушісі Сүйініш мырзаның ұлы. Сүйініш мырзаның Қазтуғаннан басқа Азамат және Әдіжі атты тағы екі ұлы болған. Оның арғы ата-бабалары Ноғай Ордасының билеушілері еді. Әкесі Сүйініш Абдоллаұлы Еділ бойында өмір сүрген, кейін Қобан жаққа өтіп кеткен. XVII ғасырдың екінші жартысында жазылған орыс деректерінде Сүйініш мырзаның аты жиі айтылады. Ресей мемлекеттік архивінің көне актілер жөніндегі бөлімінің «Ноғай істері» қорында Сүйініш мырзаның және ноғай ұлысының 1660 жылдарға дейінгі деректері сақталған. Қазтуғанның шежіресі былайша таратылады: Едіге би - Нұраддин - Уаққас - Мұса - Ысмайыл би - Дінбай би - Тінікей - Абдолла - Сүйініш - Қазтуған. Қазтуғанның есімі алғаш рет тарих беттерінде 1673 жылы аталады. Орыс деректерінде оның есімі Тоған деп көрсетілген. Осы жылы қалмақ билеушісі Аюке хан өзінің бірнеше тайшысымен бірге Астрахан басшыларының алдына барып, орыс-қалмақ келісіміне қол қойып, аманат сарайындағы ноғайдың жас мырзасын босатуды сұраған. Қалмақ тайшылары мұндай қадамға едисан ноғайларының мырзасы Сүйініштің сұрауы бойынша барған болатын. Олар Сүйініштің патша алдындағы абыройлы істерін еске салды. Алайда, бұл сұрақтың жауабын Астрахан билігі емес, Мәскеудегі патшаның өзі беру керек еді. Осы кезде іске қабардин кінәзі К.М. Черкасский араласып, соңғы шешімді ұлық патшаның өзі хабарлайтынын айтып, қалмақ делегациясын жылы шыраймен шығарып салады. Қазтуған 1696 жылы ұзақ жылдар бойы Қалмақ хандығына тәуелді болған Едисан ұлысын бастап, Еділ бойынан Қырым хандығына тиесілі Қобанға көшіп кетеді. Қазтуғанның есімі соңғы рет 1698 жылғы деректе аталады. Онда Едисан ордасының мырзалары Тоған мен Гидемирдің Қобанның сол жағалауында орын алған жұтқа байланысты Мәскеуге Бейшім аға бастаған елшілікті жібергені жазылған.
Ішуге жарамды таза су жер бетінде барған сайын азайып бара жатыр деген тұжырыммен келісесің бе?
Бұл тұжырыммен келісемін. Иә, су – бар тіршіліктің көзі, табиғаттың айырып ала алмас бөлігі. Сусыз өмір өлді, солды деген сөз.
Расында, ішуге жарамды су қоры азаюда. Себебі Жер бетіндегі халық саны күн санап артуда. Әрине, су – табиғатта жүретін айналымның нәтижесі. Бірақ адамдардың оны шаруашылықта, өндірісте, тұрмыста есепсіз қолдануы, ауа райының құрғауы су қорының азаюына әкелді. Оған тіпті дәлел де жоқ емес.
Сахараның төменгі бөлігіндегі Африкада 340 миллионға жуық адам ауыз суға зәру. Жарты миллиард африкалықтар тұратын елді мекендерде кәрізді тазарту қондырғылары жоқ. Дамушы елдердегі аурулардың 80% -ы дерлік сапасыз суды пайдалану салдарынан болады. Олар жылына 3ш миллион адамның өмірін қияды. Күн сайын «жуылмаған қолдардың ауруларынан» бес мың бала қайтыс болады: әр 17 секундта бір бала! Суды тазарту, гигиена және суды тиімді басқару арқылы әлемдегі аурулардың 10% -ын болдырмауға болар еді.
Егер қол қусырып отыра берсек 2030 жылға қарай бес миллиардқа жуық адам, яғни әлем халқының 67% -ы ауыз сусыз қалады. Сондықтан өзімізден бастап үнемдейік, қоқсытпайық, тиімді қолданайық.
2.Астанада ғажап зәулім ғимараттар салынып жатыр.
3.Астанада билердің ескерткіштері бар.
4.Астана Арқаның төрінде орналасқан.
5.Астана ең сұлу жас қала.